Re­la­cje mię­dzy przed­sta­wi­cie­la­mi róż­nych grup spo­łecz­nych. Omów za­gad­nie­nie na pod­sta­wie We­se­la Sta­ni­sła­wa Wy­spiań­skie­go. W swo­jej od­po­wie­dzi uwzględ­nij rów­nież wy­bra­ny kon­tekst.

Autor: Marta Grandke

Historia cywilizacji pokazała, że niestety nie wszyscy ludzie są traktowani tak samo, a wpływ na to ma między innymi ich urodzenie i przynależność do danej klasy. Już od dawna niektóre grupy, takie jak arystokracja czy szlachta, uznawane były za lepsze od innych i z tego tytułu należały im się liczne przywileje. Był to także powód, dla którego inne klasy społeczne cierpiały i były wyzyskiwane w imię cudzych zysków i luksusów. Relacje między różnymi grupami społecznymi oraz towarzyszące im napięcia często bywają tematem dzieł literackich z różnych epok. Między innymi można spotkać je w takich utworach jak „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego, „Lalka” Stanisława Prusa czy „Nie-boska komedia” Zygmunta Krasińskiego.

Młodopolski dramat zatytułowany „Wesele” portretuje dwie grupy społeczne, czyli chłopstwo i inteligencję. Spotykają się one na weselu, związek małżeński został bowiem zawarty między krakowskim artystą i dziewczyną pochodzącą z chłopstwa. Jednak mimo tego pojednania między inteligencją a chłopstwem wciąż wiszą wzajemne pretensje, stare konflikty i napięcia, przez które nie jest możliwe pełne zrozumienie się. Chłopi bowiem wciąż nie mogli zapomnieć o krzywdach, jakich doznali ze strony szlachty, z kolei przedstawiciele inteligencji wciąż pamiętają o tym, co działo się w trakcie rabacji galicyjskiej. W epoce Młodej Polski była co prawda modna ludomania, ale była to dość powierzchowna fascynacja ludowością i chłopską obyczajowością. Wyspiański pokazywał więc, jak trudne było prawdziwe pojednanie między tymi dwiema grupami społecznymi.

Trudności w kontaktach i w porozumieniu między arystokratami a innymi grupami społecznymi przedstawił też Bolesław Prus w powieści „Lalka”. Arystokrację reprezentowała między innymi Izabela Łęcka, natomiast główny bohater, Stanisław Wokulski, pochodził ze zubożałej szlachty. W związku z tym Łęcka nie była zadowolona z jego zalotów, mimo że Wokulski, gorzej urodzony, dorobił się znacznego majątku, podczas gdy ojciec Izabeli był praktycznie bankrutem. Prus ukazał więc niczym nie uzasadnioną wyższość, jaką szlachta odczuwała w stosunku do innych, w trakcie gdy powoli zaczynała upadać. Pogarda i poczucie, że inni są od niej gorsi sprawiło, że Izabela zmarnowała swoje życie. Różne grupy społeczne przedstawione w „Lalce” trwały więc w konflikcie.

„Nie-boska komedia„ Zygmunta Krasińskiego również ukazuje silne napięcia klasowe i społeczne, które w tym dziele zakończyły się rewolucją i próbą zmiany porządku społecznego, w którym arystokracja była grupą uprzywilejowaną, podczas gdy pozostałe klasy zmuszone były działać na ich korzyść. Autor wyraźnie staje po stronie arystokracji, z której sam się wywodził, opisując gorzej urodzonych ludzi jako krwiożerczą, nienasyconą masę, kierującą się najbardziej pierwotnymi instynktami. W ten sposób z dzieła wyłania się obraz świata, w którym miejsce arystokracji jest zgodne z naturalnym porządkiem, reszta społeczeństwa zaś powinna się temu podporządkować. Są to więc również relacje pełne napięcia.

Jak widać, w literaturze można znaleźć wiele przykładów relacji między grupami społecznymi. Nierzadko były one pełne napięć i wrogości, a wszystko to przez nieuczciwe, krzywdzące stosunki sił, jakie między nimi panowały. Nawet próby porozumienia nie mogły sprawić, że krzywdy te zostaną zapomniane, jednak dawały one nadzieje, że pewnego dnia w społeczeństwie zapanuje większa równość oraz sprawiedliwość.

Dodaj komentarz