Sienkiewicz stworzył taki portret polskiego Sarmaty, ponieważ jego dzieła nie miały oddawać realiów historycznych, tylko raczej zabawić czytelników i przypomnieć im w trudnym okresie zaborów o czasach, w których Polska i jej naród byli silni i odnosili sukcesy w walce o wolność. Sienkiewicz jednak pozostawił swoim Sarmatom trochę ze znanych i przypisywanych im wad, zrównoważył je za to licznymi zaletami. Dzięki temu bohaterowie jego dzieł stali się o wiele bardziej sympatyczni.
Ignacy Krasicki w swoich „Satyrach” z kolei skrytykował polską szlachtę i jej liczne przywary. Opisał Sarmatów jako ludzi zacofanych, wiecznie pijanych i biesiadujących, których beztroskie zachowanie oraz egoizm, objawiającym się bronieniem złotej wolności szlacheckiej za wszelką cenę, ostatecznie doprowadziły do upadku Polski i do jej rozbiorów. Krasicki skupia się więc wyłącznie na negatywnych cechach polskich Sarmatów i taki ich obraz utrwalił w swoich tekstach.
