Uni­wer­sa­lizm praw­dy o na­tu­rze ludz­kiej w baj­kach. Omów za­gad­nie­nie na pod­sta­wie zna­nych Ci ba­jek Igna­ce­go Kra­sic­kie­go. W swo­jej od­po­wie­dzi uwzględ­nij rów­nież wy­bra­ny kon­tekst.

Autor: Marta Grandke

Wiele dzieł ma na celu przekazanie odbiorcy konkretnej prawdy, nauki czy morału, które może on wykorzystać w swoim życiu. Bardzo ważnym gatunkiem pod tym względem jest bajka. Gatunek ten obowiązkowo zawiera morał i ma przekazywać czytelnikom określone wartości oraz pouczać ich na temat moralności czy wyznawanych wartości. Bajki powinny także zawierać w sobie pewien uniwersalizm i dotykać ponadczasowych zagadnień, by nie trafiały one jedynie do współczesnych autorowi czytelników, ale także do kolejnych pokoleń. Twórcami takich bajek byli między innymi Ignacy Krasicki, Ezop oraz La Fontaine.

Ignacy Krasicki jest jednym z najbardziej znanych polskich twórców doby Oświecenia, a jego bajki są aktualne aż do dziś. Zawarł w nich wyjątkowy uniwersalizm, dzięki czemu ukazywane w nich wartości są ponadczasowe i nawet po wielu latach od ich pierwszego opublikowania przez autora kolejni czytelnicy odnajdują w nich ponadczasowy przekaz. Krasicki opisywał bowiem ułomności i prawdy o ludzkiej naturze, które są wciąż obecne w społeczeństwie, mimo upłynięcia kilka wieków. Krasicki trafnie zdiagnozował problemy trapiące społeczeństwo polskie i ubrał swoje refleksje w przystępną, prostą formę bajek. Wśród jego dzieł można znaleźć wiele przykładów takich obserwacji.

Warto zwrócić uwagę na przykład na bajkę zatytułowaną „Dewotka”. Autor opisuje w niej kobietę, która pozornie odznaczała się ogromną pobożnością, ale w chwili gniewu, gdy kończyła pacierz, bez litości biła swoją służącą. Krasicki zwraca w tym dziele uwagę na ludzi będących hipokrytami, fałszywie pobożnych, którzy tylko udają, że stosują się do pewnych zasad, a gdy nadarza się ku temu okazja, łamią je bez wahania.

Dewotka z bajki przedstawiała się jako osobę pobożną, dobrą, jednak równocześnie nie wahała się krzywdzić drugiego człowieka. Tacy ludzie, pełni fałszywej moralności, są obecni w społeczeństwie w każdej epoce, dlatego bajka Krasińskiego pozostaje wciąż aktualna. Przykładem takiego uniwersalizmu mogą być też „Ptaszki w klatce”. Bajka ta opowiada o dwóch uwięzionych czyżykach. Młodszy nie zna wolności i nie tęskni za nią, dlatego starszy poucza go, że jest to jedna z najważniejszych wartości w życiu. To także jest ponadczasowy przekaz, aktualny niezależnie od czasów.

Mówiąc o bajkach i o ich uniwersalizmie, konieczne jest wspomnienie tych, które stworzył Ezop. Był on prekursorem i jednym z najważniejszych twórców tego gatunku. Tworzył dzieła, których bohaterami były zwierzęta. Jednym ze znanych utworów Ezopa jest bajka o chłopcu, który wołał o pomoc. Robił to, mimo iż nie groziło mu nic niebezpiecznego. Chłopiec tak wiele razy oszukał innych, że gdy naprawdę wołał o pomoc, to nikt nie zareagował. Autor pokazał w ten sposób, że kłamstwo działa na niekorzyść osoby, która je opowiada i nie wolno nadużywać cudzej dobroci. Morał tego dzieła aktualny jest również obecnie, co świadczy o uniwersalizmie bajek Ezopa.

Kolejnym znanym autorem bajek, o którym nie można nie wspomnieć, jest La Fontaine. Był to francuski twórca, który swoją inspirację czerpał z dzieł pisarzy starożytnych. Jego bajki również zawierały w sobie ponadczasowe, uniwersalne wnioski. Przykładem jest tekst „Lew i osioł”. Bajka ta pokazuje, że żadne przebranie nie jest w stanie zmienić prawdziwej natury danej istoty. Zawsze ona pozostanie sobą w głębi.

Krasicki, Ezop, La Fontaine – wszyscy ci znani autorzy bajek stworzyli dzieła wciąż popularne, mimo upływu wieków od momentów ich powstania. Ma to miejsce dzięki temu, że twórcy zawarli w nich uniwersalne prawdy na temat ludzkiej natury, które wciąż pozostają aktualne i czytelnicy mogą się z nimi utożsamiać.

Dodaj komentarz