Czym dla człowieka może być podróżowanie? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Podróży z Herodotem Ryszarda Kapuścińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Autor: Marta Grandke

Ludzkość podróżuje od zawsze. Jest to jeden z najstarszych motywów literackich, obecnych już w dziełach z okresu starożytności. Dzięki podróżom odkrywali nowe lądy i kultury, kreślili mapy świata i poszerzali swoje horyzonty. Ludzie płynęli więc statkami, jechali konno, a z czasem wsiadali do pociągów czy do powozów i przemierzali setki czy tysiące kilometrów, by odkryć to, co skrywało się na nowych terenach. Nie można się zatem dziwić, że z czasem podróżowanie zaczęło nabierać dla człowieka nowych kontekstów. Przestało się wiązać jedynie z chęcią poznawania nowych terenów. Było też ucieczką przed codziennością czy sposobem na odkrywanie samego siebie. Doskonale widać to w różnych dziełach literackich,.na przykład takich jak „Podróże z Herodotem” Ryszarda Kapuścińskiego, „Kordian” Juliusza Słowackiego, „Odyseja” Homera czy „Mały Książę” Antoine’a de Saint-Exupéry’ego.

„Podróże z Herodotem” to autobiograficzne dzieło Ryszarda Kapuścińskiego, który znany jest przede wszystkim z tworzenia reportaży. W tej książce porównuje on swoje podróże po Afryce oraz Azji do przygód starożytnego kronikarza znanego jako Herodot. Całość została utworzona z perspektywy czasu, ponieważ książka powstała przed śmiercią Kapuścińskiego, a opisuje on w niej swe czasy studenckie. Młody wówczas mężczyzna żył w czasach PRL-u, gdy jego kraj był oddzielony na swój sposób od reszty świata, kusiło go zatem sprawdzenie, co kryje się za strzeżonymi granicami. Ludzie z innych krain przypominali mu wręcz istoty z obcej planety. Podróż miała dla niego zatem niemal wymiar mistyczny, było to dla niego przeżycie duchowe.

Kapuściński odwiedził bardzo różnorodne miejsca, widział między innymi Rzym, Afrykę, Indie czy też Chiny. Kierowało nim pragnienie poznawania czegoś nowego, nieodkrytego. Zetknięcie się z różnymi społeczeństwami pokazało młodemu człowiekowi, jak bardzo różnorodny jest świat, do tej pory ograniczający się dla niego do życia w Polsce. Otworzyło to zatem przed nim zupełnie nowe horyzonty, a podróżowanie stało się sposobem na rozwój. Kapuściński uświadomił sobie także, w jaki sposób miejsce urodzenia wpływa na kształtowanie się ludzkiej tożsamości. Gdyby nie wyruszył w podróż, nigdy nie mógłby się skonfrontować z wieloma swoimi przekonaniami na temat świata oraz ludzi.

„Kordian” to opowieść o podróży głównego bohatera, która jest jego drogą do rozwoju i dojrzałości. Początkowo Kordian to piętnastoletni chłopak, który wiele czasu spędza samotnie na rozmyślaniach i refleksjach. Odczuwa tak zwany Weltschmerz i cierpi z powodu samobójczej śmierci przyjaciela. Wyznaje także romantyczne uczucia starszej od siebie Laurze, ale zostaje odrzucony. W wyniku tego splotu okoliczności Kordian podejmuje nieudaną próbę odebrania sobie życia. po wyzdrowieniu wyrusza w podróż, która zmienia jego życie.

Kordian odwiedza Anglię, Włochy oraz Watykan, gdzie dowiaduje się, że światem w rzeczywistości rządzą pieniądze, a ludzie wokół niego są zepsuci. Wszystko to wpływa na niego i sprawia, że chłopak powoli dojrzewa, a ostatecznie przeobraża się na szczycie góry Mont Blanc. To właśnie tam z biernego chłopca staje się aktywnym patriotą, który wie, jacy są ludzie, ale pragnie walczyć o niepodległość swojej ojczyzny. Przeobrażony Kordian, z uformowanym światopoglądem kończy swoją podróż i wraca do ojczyzny.

„Odyseja” opowiada o powrocie Odyseusza do domu po zakończonej wojnie trojańskiej. Bohater wzbudził jednak gniew Posejdona, przez co jego wyprawa trwała dziesięć lat. Podróż do domu stała się zatem po prostu nowym życiem Odyseusza, jego celem i sposobem na codzienność. W podróży bohater doświadczył także licznych przemian.

„Mały Książę” to kolejna opowieść o podróżowaniu jako sposobie na dojrzewanie. Mały Książę po raz pierwszy opuszcza rodzinną planetę i styka się z perspektywą zupełnie nieznanych mu osób. Dzięki podróży dowiaduje się także wiele na temat tego, jaka jest prawdziwa natura relacji. Dojrzewa i jest gotowy powrócić do swojego domu i zmienić swoje życie pod wpływem tych doświadczeń ze swojej wyprawy.