W swojej najsłynniejszej powieści, czyli w „Lalce” pozytywistyczny autor Bolesław Prus opisał wiele postaci, wywodzących się z różnych grup społecznych. Jedną z najważniejszych spośród nich jest przyjaciel głównego bohatera, czyli stary subiekt, Ignacy Rzecki. Jest on przedstawicielem poprzedniego pokolenia romantyków. Rzecki jest w powieści narratorem rozdziałów znanych jako „Pamiętnik starego subiekta”.
Charakterystyka Ignacego Rzeckiego
Czytelnik poznaje Ignacego Rzeckiego, gdy jest on już starszym mężczyzną, co nie przeszkadza mu się przyjaźnić z młodszym od siebie Wokulskim. Wychowywany był on w rodzinie o tradycjach mieszczańskich. Rzecki mieszkał w Warszawie, na Starym Mieście, gdzie jego ojciec i ciotka Zuzanna mieli niewielkie, skromne mieszkanie. Wychowanie Rzeckiego pełne było dyscypliny, jego ojciec był bowiem żołnierzem i dbał on o to, by jego syn regularnie wykonywał ćwiczenia fizyczne. Robił to nawet późną nocą. To właśnie ojciec odpowiadał za miłość Ignacego do Napoleona Bonaparte. Na ścianach mieszkania wisiały nawet jego portrety. Uwielbienie to zostało Rzeckiemu już do końca życia. Z kolei ciotka Zuzanna pilnowała, by w rodzinie nie zabrakło odpowiedniego szacunku do religii. Pytany o dzieciństwo Rzecki wspominał je dobrze, mimo surowej dyscypliny, jakiej poddawał go jego ojciec.
Następnie, już po śmierci ojca, Rzecki stał się subiektem w sklepie Jana Mincla. Uczył się tam swojego zawodu. Rzecki zaprzyjaźnił się w sklepie z krewnymi właściciela, razem z którymi uczył się i pracował. W roku 1846 Rzecki oficjalnie otrzymał stanowisko subiekta w sklepie. Jednak dwa lata później rozpoczęła się Wiosna Ludów i Rzecki razem ze swym przyjacielem zdecydował, że powinien wziąć udział w walkach i poświęcić się dla idei. Subiekt był więc człowiekiem, który potrafił poświęcić własne dobro dla innych, jeśli tego wymagały od niego okoliczności. Niestety – wkrótce po tym jego przyjaciel popełnił samobójstwo, a Rzecki samotnie tułał się po Europie. Trafił nawet do więzienia w Zamościu, skąd uwolniono go dzięki interwencji Jana Mincla. Rzecki rozpoczął wówczas pracę w jego sklepie, który znajdował się na Krakowskim Przedmieściu. Oznaczało to, że był on darzony przez Mincla zaufaniem, mimo swojego krótkiego uwięzienia.
Gdy Ignacy Rzecki poznał Wokulskiego, to ten był młodym chłopakiem, pracującym w winiarni u Hopfera. Wokulski stał się też najbliższym przyjacielem Rzeckiego po samobójstwie Katza. Ignacy bardzo więc troszczył się o Stanisława i ciągle martwił się o jego przyszłość. Rzecki nie związał się też z żadną kobietą, przez całe swoje życie był on kawalerem. W młodości był zakochany w pewnej dziewczynie, jednak ta zdradzała Ignacego, pozostał on więc stanu wolnego, a za towarzystwo miał jednookiego pudla Ira. Gdy Wokulski odziedziczył sklep po żonie Mincla, to Rzecki zamieszkał w skromnym pokoju obok składu. Widać więc, że nie miał on w życiu wielkich wymagań i ambicji. Najwięcej radości sprawiała mu praca w sklepie i to właśnie tym zawsze chciał się zajmować. Wokulski umożliwił mu to, wiedząc, jaką radość sprawia swojemu staremu przyjacielowi.
Ignacy jest osobą obowiązkową, pracowitą i sumienną, która całe swoje życie poświęciła swojej pracy. Rzecki traktował bowiem swoje obowiązki niezwykle poważnie. Równie ambitnie podchodzi także do losów Wokulskiego i stara się dbać o swojego przyjaciela. Nie podoba mu się jego uczucie do Izabeli Łęckiej i próbuje wystawać przyjaciela z młodą, piękną i dobrą Heleną Stawską. Pod nieobecność Wokulskiego dba o jego sklep i interesy. Rzecki jest więc naprawdę wiernym i troskliwym przyjacielem, który nie porzuca swoich bliskich i są oni zawsze dla niego na pierwszym miejscu. Wokulski i praca – to są dwa najważniejsze dla Rzeckiego aspekty jego życia i oddaje im się bez całkowicie.
Ignacy Rzecki jest więc typem starego romantyka, przedstawicielem pokolenia, które powoli ustępuje już miejsca nowym ideałom i poglądom. Jego życie kręciło się wokół pracy w sklepie, która sprawiała mu wiele radości. Rzecki jest typem człowieka wiernego, co widać po jego uwielbieniu do Napoleona, które nie mija z wiekiem. Rzecki jest więc człowiekiem żyjącym przeszłością, która ma dla niego ogromne znaczenie. Ciężko mu zrozumieć, jak bardzo zmienia się świat wokół niego.