„Kamienie na szaniec” autorstwa Aleksandra Kamińskiego to jedna z najważniejszych opowieści o czasach II wojny światowej. Jednym z głównych bohaterów dzieła jest Jan Bytnar, zwany przez przyjaciół Rudym ze względu na kolor włosów. Autor opisał losy faktycznie żyjącego młodego chłopaka na podstawie wspomnień spisanych przez jego przyjaciela. Los Rudego jest przykładem tragicznej historii wielu osób walczących o wolność swojej ojczyzny.
Charakterystyka Rudego
Rudy był przedstawicielem pokolenia, które w roku 1939 zdało maturę i właśnie wchodziło w dorosłość, którą brutalnie przerwał wybuch II wojny światowej. Janek Bytnar wyróżniał się na tle swoich kolegów wyglądem – miał charakterystyczne rude włosy i piegowatą cerę. Na uwagę zasługuje historia jego rodziny. Rudy miał pochodzenie chłopskie, ale jego ojciec jako pierwszy zdobył wykształcenie i pozwolił tym samym synowi na awans społeczny. Rudy uzyskał jeden z najlepszych wyników maturalnych wśród rówieśników w swojej szkole. Był więc inteligentnym i ambitnym człowiekiem. Rudy nie był pewien, jak ma przebiegać jego dalsza edukacja, ale życie brutalnie zweryfikowało jego plany i chłopak zamiast nauki musiał wybrać walkę o wolność ojczyzny.
Doskonałe wyniki Rudego w nauce pokazują, że był osobą bardzo ambitną i skoncentrowaną na swoim rozwoju. Planował dalszą edukację, ale nie był jeszcze pewien, w jakim kierunku chciałby podążyć, co jest naturalne dla osób w wieku Rudego, który miał wówczas zaledwie osiemnaście lat. Gdy wybuchła wojna, to bez wahania włączył się do działań wymierzonych przeciwko okupantom. Swój udział w akcjach łączył także z innymi licznymi obowiązkami, między innymi pracą zarobkową. Nie porzucił także swojego kształcenia, które kontynuował na własną rękę. Rudy był człowiekiem oczytanym, posiadającym szeroką wiedzę i potrafiącym się wypowiedzieć w wielu różnych tematach i zagadnieniach.
W czasie swojego pobytu w harcerstwie Rudy pokazał też, że w jego przypadku wiedza łączy się z umiejętnościami praktycznymi, które pozwalały mu przetrwać poza domem w czasie wypraw. Chłopak nieustannie nad sobą pracował i doskonalił się nawet w tych umiejętnościach, za którymi nie przepadał. Lubił też majsterkować i tworzyć wynalazki, a oprócz tego cechował się wyjątkowo bogatym życiem wewnętrznym. Wszystko to przydało mu się w czasie udziału w akcjach dywersyjnych wymierzonych w okupanta niemieckiego. Był prawdziwym patriotą, gotowym poświęcić swoje życie dla ojczyzny i przyjaciół.
Aresztowanie przez gestapo i tortury, w wyniku których Rudy zmarł, pokazały prawdziwą siłę jego niezłomnego charakteru. Katowano go w straszliwy sposób, ale Niemcom nie udało się złamać chłopaka. Nie wydał żadnego ze swoich przyjaciół i nie zdradził wrogom istotnych informacji. Poświęcił się dla swoich idei i wyższego celu. Kosztowało go to życie, ponieważ obrażenia zadane mu przez gestapowców okazały się tak poważne, że mimo odbicia go z rąk oprawców w czasie akcji pod Arsenałem, chłopak ostatecznie zmarł, otoczony swoimi przyjaciółmi. O tym, jakim człowiekiem był Rudy, świadczy też to, że jego przyjaciele zaryzykowali własne życie, byle go uratować/
Jan Bytnar był jednym z obiecujących, młodych ludzi, którzy z pewnością wiele by osiągnęli, gdyby ich życie nie zostało brutalnie przerwane w wyniku wojny. Zapamiętano go jednak jako człowieka wrażliwego, ambitnego i odważnego, do ostatniej chwili walczącego za swoją ojczyznę.