„Myślę, więc jestem” to jeden z najsłynniejszych cytatów filozoficznych. Jego autorem jest René Descartes, lepiej znany jako Kartezjusz. Kartezjusza należy do grona najważniejszych filozofów nowożytnych. Skupiał się na teorii poznania, filozofii umysłu i filozofii religii. Uznawał, że sam fakt myślenia jest niepodważalny, czego dowodem było jego twierdzenie „Cogito ergo sum”.
Myślę, więc jestem – co to znaczy?
„Myślę, więc jestem”, czyli „Cogito ergo sum” to cytat pochodzących z „Rozprawy o metodzie” Kartezjusza. Kartezjusz stwierdził, że jedynie świadomość zwątpienia jest bezwzględnie pewna. Samo wątpienie jest z kolei aktem myślenia, co oznacza, że myślenie jest oczywiste, proste i nie wymaga dalszego wyjaśniania. Myślenie jest równoznaczne z samym istnieniem, zatem jego konsekwencją jest istnienie myślącego podmiotu, którego nie można poddawać w wątpliwość.
Myślę, więc jestem – interpretacja
Kartezjusz podważał wszystkie twierdzenia, gdyż według niego wiedza miała być jasna i wyraźna. Prawdziwość twierdzeń powinna być zrozumiała dla każdego i jednocześnie niepowątpiewalna. Możemy mieć pewność tylko do tego, co postrzegamy zmysłami i że mamy organy do postrzegania zmysłowego. Z kolei to, co widzimy, słyszymy lub smakujemy, jest już wątpliwe. Kartezjusz przywoływał eksperyment myślowy z demonem zwodzicielem, który zyskuje władzę nad człowiekiem i zwodzi jego postrzeganie zmysłowe. Nawet wtedy demon nie może jednak spowodować, że człowiek przestanie istnieć, gdyż wciąż będzie wątpić. Można zatem wątpić o wszystkim, lecz nie o samym istnieniu wątpiącego człowieka. To wątpienie jest właśnie dowodem na myślenie, gdyż stanowi istotę wyrażania myśli. Stwierdzenie „Cogito ergo sum” jest niepodważalne, podstawowe i służy do budowania kolejnych sądów.
Kartezjusz – kim był
Kartezjusz, a właściwie René Descartes, urodził się w 1596 roku w rodzinie szlacheckiej. Kształcił się w kolegium jezuickim oraz na Uniwersytecie w Paryżu i Poitiers. Większość dorosłego życia spędził w Amsterdamie ze względu na przychylność Niderlandów do nowych koncepcji filozoficznych.
Francuz dokonał zwrotu w całej koncepcji filozoficznej. Głównego miejsca w jego rozważaniach nie zajmowała już kwestia natury bytu, jak w przypadku jego poprzedników. Jej pozycję zajęły przemyślenia na temat granic i możliwości ludzkiego poznania. Rozważania Kartezjusza zmieniły filozofię francuską i holenderską, dotarły również na północ Europy. Kartezjusz zmarł na zapalenie płuc w 1650 roku na dworze królowej Szwecji.