„Akademia pana Kleksa” to powieść Jana Brzechwy, która po raz pierwszy ukazała się w roku 1946 i od tego czasu jest jednym z najpopularniejszych polskich dzieł skierowanych do dzieci. Opowiada ono o wydarzeniach w tytułowej, niezwykłej Akademii, gdzie pan Kleks uczy ponad dwudziestu uczniów, wykorzystując do tego swoje niekonwencjonalne metody edukacyjne. W międzyczasie wszyscy mierzą się z wieloma problemami i wyzwaniami, przez co problematyka powieści Brzechwy stają się naprawdę wielowymiarowa i skomplikowana.
Przede wszystkim autor ukazuje tu problematykę, jaką jest dziecięca perspektywa i spojrzenie na rzeczywistość. Dzieci zupełnie inaczej mierzą się z problemami niż dorośli i rozwiązują je na inne sposoby. Brzechwa pokazał ich sposób widzenia świata w sposób uniwersalny, dzięki czemu kolejne pokolenia czytelników mogą odnajdywać w Adasiu Niezgódce i innych chłopcach kogoś, z kim się utożsamiają i kto dzieli takie same problemy, wątpliwości i marzenia co oni.
Kolejnym aspektem problematyki jest spojrzenie na edukację. Pan Kleks prowadzi bowiem szkołę, ale nie robi tego w klasyczny, znany od dawna sposób. Wprowadza swoje własne metody, których celem nie jest wbicie chłopcom koniecznej dawki wiedzy, ale – jak sam to opisuje – nalanie im oleju do głowy. Chce także łączyć ze sobą naukę i zabawę, by chłopcy z radością przychodzili każdego dnia na lekcje i dobrze się podczas nich bawili. Jego metody działają i chłopcy faktycznie uwielbiają wszystkie zajęcia w Akademii i dobrze się podczas nich bawią. To przełamuje stereotypowe spojrzenie na naukę i na to, jak powinna ona wyglądać.
Problematyka powieści to także mierzenie się z problemami. Autor pokazuje, że nawet osoby tak niezwykłe i wzbudzające podziw jak pan Kleks, mierzą się z wieloma problemami w swoim życiu. Istotne jest jednak, by się ich nie bać i ich nie unikać, tylko stawiać im czoła i rozwiązywać je, zanim nas przerosną, a ich skutki staną się jeszcze gorsze.
Jan Brzechwa w swojej powieści pokazuje też, jaką rolę pełni w życiu każdego człowieka przyjaźń oraz autorytet. W jego dziele przyjaciele są po to, by sobie pomagać, jak czynił to Adaś w stosunku do kolegów czy Mateusza. Z kolei postawa pana Kleksa pokazuje, jak ważne jest, by mieć autorytet i kogoś, kogo się chce naśladować, darząc go przy okazji szacunkiem. Pan Kleks pokazuje też, że da się być autorytetem, który przyjaźni się ze swoimi uczniami i tworzy wokół nich bezpieczną atmosferę pełną miłości.
Problematyka powieści to także świat fantazji, do którego można uciec. Wyobraźnia według Brzechwy ma być zatem czymś ważniejszym niż wyuczona tabliczka mnożenia czy inne informacje, jakie zawarte są w encyklopediach czy słownikach.
„Akademia pana Kleksa” jest więc powieścią o bardzo bogatej i zróżnicowanej problematyce. Poruszone w niej kwestie pokazują wiele zagadnień z niespodziewanej strony i rzucają na nie nowe światło.