Powieść Selmy Lagerlöf pod tytułem „Cudowna podróż” to dzieło, które zabiera czytelnika do niezwykłego świata czternastoletniego Nilsa Holgerssona. Początkowo jest on okropnym dzieckiem, które krasnoludek zmniejsza za karę. Nils musi zacząć sobie radzić w zupełnie nowej rzeczywistości. Wyrusza w podróż przez Szwecję na grzbiecie gąsiora Marcina i zdobywa mnóstwo wiedzy na temat odwiedzanych krain. W powieści pojawia się wiele wątków, a historia Nilsa łączy się z losami innych bohaterów, zarówno ludzkich, jak i zwierzęcych.
Wątek przemiany
Jednym z głównych wątków powieści są przemiany, których doświadcza Nils po spotkaniu z krasnoludkiem. Przede wszystkim ważna jest jego zmiana rozmiary, gdy zostaje za karę pomniejszony. Daje mu to jednak zupełnie nową perspektywę, a co za tym idzie, rozpoczyna w nim przemianę wewnętrzną. Nils początkowo jest niegrzecznym dzieckiem, dręczącym zwierzęta, które nie chce słuchać rodziców. Oglądanie świata z zupełnie innego punktu widzenia, który zyskuje przez podróż ze stadem gęsi, sprawia, że Nils odmienia się, staje się bardziej empatyczny i szanuje zwierzęta do tego stopnia, że jest gotów poświęcić się dla Marcina. Można więc określić Nilsa mianem bohatera dynamicznego, na którego wpływają przeżywane przez niego przygody do tego stopnia, że staje się wręcz inną osobą.
Wątek podróży
Z wątkiem podróży Nilsa wiąże się także ten dotyczący podróży. Po przemianie przez krasnoludka Nils opuszcza dom rodzinny i wraz ze stadem gęsi leci na grzbiecie Marcina przez całą Szwecję. Podróż ta sprawia, że chłopiec przeżywa wiele niezwykłych przygód i zdobywa niezwykłą wiedzę na temat swojej ojczyzny. Równocześnie jest to dla niego wyprawa do jego wnętrza i rozważenie swoich czynów. Nils pod wpływem podróży i przeżytych wydarzeń zmienia się i staje się lepszą osobą, która szanuje zwierzęta i potrafi poświęcić się dla innych. Podróż jest więc czynnikiem, który wpływa na jego osobowość.
Wątki zwierząt
W powieści opisane są liczne wątki zwierząt i ich historie. Każdy bohater zwierzęcy ma własną opowieść i motywacje, które Nils poznaje w trakcie podróży. W ten sposób czytelnik widzi, jak bardzo zróżnicowany i ciekawy jest świat zwierzęcy. Ten wątek jest równorzędny z wątkami dotyczącymi ludźmi i ich przygód oraz przeżyć. Marcin, Karo, Szaraczek, Akka, Mykita, Niezaraza i Niezawada bez trudu zdobywają uwagę i zainteresowanie czytelnika, a często także jego sympatię.
Wątek Azy i Matsa
Ciekawy jest wątek rodzeństwa gęsiarzy, Azy i Matsa. Ich matka nie żyje, a oni samotnie wyruszają na poszukiwania swojego ojca w Szwecji. Ostatecznie Mats umiera, ale Aza odnajduje go i razem dostatnio żyją. Ich chata zostaje zniszczona w wyniku działań Nilsa.
Wątek fantastyczny
Wiele wydarzeń z powieści, takich jak przemiana Nilsa, należy do wątku fantastycznego. Z jego pomocą autorka w przystępny i interesujący sposób przekazuje najmłodszym czytelnikom morał. W książce pojawia się także niezwykły, baśniowy klimat, a magiczne wydarzenia stanowią aspekt równorzędny dla realistycznych sytuacji, z jakimi styka się bohater.
Wątek rodziny
Powieść porusza także wątek rodziny i tego, jak bardzo jest ona ważna. Nils ostatecznie wraca do swoich rodziców, a Aza i Mats w całym kraju samotnie próbują odnaleźć swojego ojca. Połączenie się z rodziną daje bohaterom szczęście.