Madame – problematyka

Autor: Marta Grandke

„Madame” to powieść autorstwa Antoniego Libery, która została wydana po ogłoszeniu konkursu przez wydawnictwo Znak. Opowiada ona o młodzieńczej fascynacji głównego bohatera jego nauczycielka francuskiego, tytułową Madame. Robi on wszystko, by starsza od niego kobieta zwróciła na niego uwagę i odwzajemniła jego zainteresowanie. Powieść ukazuje te wydarzenia z perspektywy już dorosłego narratora, który wspomina dawne czasy młodości.

Problematyka utworu Antoniego Libery jest złożona. Przede wszystkim dotyczy ona pierwszego zauroczenia starszą kobietą, jakiemu ulega główny bohater powieści. Interesuje się on swoją nauczycielką francuskiego, ponieważ jest ona piękna, inteligentna, tajemnicza, wykształcona i obyta, a na dodatek trzyma go na dystans. Wszystko to sprawia, że wyróżnia się na tle innych i szybko zwraca uwagę maturzysty. Zafascynowany nią uczeń robi wszystko, by odwzajemniła ona jego zainteresowanie i stara się dowiedzieć jak najwięcej na jej temat. Autor ukazuje zatem problematykę takiego wczesnego zauroczenia i wszystko to, co się z nim wiąże. Robi to z perspektywy już dorosłego człowieka, który wspomina swoje młodzieńcze lata i uczucie, jakim zapałał do pięknej nauczycielki.

Marzenie o Madame łączy się w powieści ze snem o wolności i jest to kolejny aspekt problematyki dzieła. Akcja powieści osadzona jest bowiem w okresie PRL-u, kiedy to o wolność było ciężko, a rzeczywistość była szara, nudna i pełna marazmu, co wspomina narrator dzieła. W tych czasach trudno było o podjęcie jakiejś inicjatywy, wszystko było blokowane przez reżim. Sama Madame wyglądała i zachowywała się, jakby przybyła z zupełnie innego świata, przez co wzbudzała fascynację innych, między innymi głównego bohatera. Symbolizowała ona na swój sposób Zachód, zatem uczucie do niej mogło być tak naprawdę marzeniem o wolności, jakiej nie było wówczas w kraju.

W dziele pojawia się także problem sztuki i artysty, a także jego roli w systemie czy społeczeństwie, Główny bohater pragnie bowiem w przyszłości zostać pisarzem. Jednak jest to trudne w jego ojczyźnie, gdzie działa cenzura, a wolność słowa jest ograniczana. Jego debiutancka powieść nie może się nawet w tym kraju ukazać, musi zostać wysłana na Zachód.

Problematyka powieści „Madame” jest zatem zróżnicowana, ale wszystkie wątki tu przedstawione łączą się w tematyce wolności i dążenia do niej. Jej symbolem jest jednak przede wszystkim piękna i tajemnicza Madame, tak inna na tle pozostałych osób.