Sztuka pełni w życiu człowieka wiele funkcji. Może ona przekazywać prawdę o świecie, refleksje artysty na jego temat, jego emocje i uczucia. Sztuka może być także po prostu sposobem na utrwalenie w niej swoistego piękna, czegoś wspaniałego i wartego zapamiętania. Bywają jednak także sytuacje, w których sztuka staje się sposobem na komunikację między ludźmi w momencie, w którym inne metody zawodzą. Bywają takie momenty i uczucia w ludzkim życiu, których nie da się tak po prostu wyrazić słowami i domagają się one zupełnie innej formy przekazu. Sztuka jest więc wielofunkcyjnym narzędziem, które może być wykorzystywane także do komunikacji. Przykłady takiego jej wykorzystywania odnaleźć można między innymi w literaturze, na przykład w powieści „Madame” Antoniego Libery, w „Pieśni XXIV” autorstwa Jana Kochanowskiego oraz w noweli Henryka Sienkiewicza zatytułowanej „Janko Muzykant”.
„Madame” Antoniego Libery jest dziełem opowiadającym o fascynacji młodego ucznia jego niezwykłą i wyjątkową nauczycielką francuskiego, czyli tytułową Madame. Autor przybliża także czytelnikowi trudne realia życia w PRL-u, epoce szarej, smutnej i beznadziejnej, w której wszystkie teksty objęte były cenzurą i kontrolowane przez władzę. Niektórych rzeczy nie można było oficjalnie i głośno mówić, dlatego twórcy zaczęli szukać innych sposobów wyrażania swoich myśli oraz komunikowania się ze sobą i ze swoimi odbiorcami.
W „Madame” Antoniego Libery sztuka stała się więc sposobem ucieczki i komunikacji w ponurym, szarym świecie PRL-u. Umożliwiała ona porozumiewanie się z innymi, nawet pod czujnym okiem cenzorów. Dodatkowo główny bohater powieści, w przeciwieństwie do swoich rówieśników, jest człowiekiem oczytanym i zaznajomionym z sztuką, także zachodnią. Często komunikuje się on za jej pośrednictwem, cytując fragmenty przeczytanych książek czy przywołując zagadnienia znane z przeczytanych dzieł.
Jest to efekt jego oczytania, zanurzenia się w kulturze, do której dostęp w ubiegłym systemie był mocno ograniczony. Sztuka była więc także sposobem na przeniesienie się do innego świata, ucieczkę od wszechobecnej bezradności i marazmu. Dzięki cytowaniu innych dzieł sam autor prowadzi także intertekstualną dyskusję z twórcami takimi jak Gombrowicz czy Mann. Powieść jest więc polemiką ze światem sztuki, uwagę zwłaszcza zwraca jej intertekstualność, będąca nicią porozumienia, prowadzącą do innych tekstów kultury.
Innym rodzajem komunikacji międzyludzkiej sztuka była w dawnych czasach. Sięgał do niej Jan Kochanowski w utworze „Pieśń XXIV” z Ksiąg wtórych, gdzie poruszał temat spuścizny artystycznej i literackiej oraz nieśmiertelności twórcy. Teksty poety były dla niego sposobem komunikacji ze światem i kolejnymi pokoleniami, przekazywaniu im swoich refleksji czy wartości. Kochanowski uznawał je także za sposób na unieśmiertelnienie swojej osoby poprzez zawarcie cząstki samego siebie w swoich utworach, które miały się okazać jego trwałym pomnikiem, na stałe zamieszczającym go w zbiorowej świadomości.
Dzięki temu to, co Kochanowski miał do powiedzenia innym o świecie, o sobie, o swoich emocjach, na zawsze pozostało żywe i zapisało się kanonie literatury. Poeta osiągnął w ten sposób komunikację między kolejnymi pokoleniami czytelników, a intertekstualne odniesienia do jego dzieł wciąż są obecne we współcześnie powstających dziełach. Równocześnie nie ma też w społeczeństwie polskim osoby, która nie słyszałaby o Kochanowskim, Urszulce i jego dziełach. W ten sposób komunikacja między twórcą a odbiorcą tekstu przy pomocy sztuki osiągnęła poziom ponadczasowy i uniwersalny. Kolejni twórcy zapewne jeszcze przez wiele kolejnych lat sięgać będą do najbardziej rozpoznawalnych słów danego poety lub będą umieszczać w swoich tekstach polemiki odnoszące się do jego stwierdzeń.
Przykładem, w którym nie udało się osiągnąć porozumienia dzięki sztuce, jest nowela Henryka Sienkiewicza pod tytułem „Janko Muzykant”. Opowiada ona historię ubogiego, utalentowanego muzycznie chłopca, który ze względu na nieodpowiednie urodzenie nie mógł rozwijać swojego talentu. Jego muzyka, którą porozumiewał się ze światem nie przemówiła do jego najbliższego otoczenia i nie otworzyła dla niego serc innych ludzi. Ostatecznie został on zakatowany za domniemaną próbę kradzieży skrzypiec z dworu bogatego właściciela ziemskiego. Janko Muzykant nie potrafił więc przy pomocy sztuki i muzyki porozumiewać się z innymi, ostatecznie więc doprowadziła ona do jego przedwczesnej śmierci. Otoczenie Janka nie usłyszało w jego melodiach tęsknoty za rozwojem i za ciągłym graniem muzyki, jaka wszędzie mu towarzyszyła.
Sztuka może więc być sposobem komunikacji między ludźmi na wiele różnych sposobów. Bywa ona użytecznym narzędziem, pozwalającym obejść ograniczenia zwykłej mowy czy pisma, dzięki któremu ludzie mogą komunikować emocje, odczucia czy wrażenia często nie nadające się do przekazania w inny sposób. Bywa ona jednak także ciężarem, jeśli człowiek komunikuje się przy pomocy sztuki, jednak nikt z jego otoczenia nie jest w stanie zrozumieć tego, co ma on do przekazania światu.