Rola autorytetu w kształtowaniu postaw młodych ludzi. Omów zagadnienie na podstawie Madame Antoniego Libery. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Autor: Marta Grandke

Młodzi ludzie kształtowani są przez wiele różnych czynników. Dużą rolę w procesie tworzenia się ich osobowości czy światopoglądu mają oczywiście rodzice, ale nie można bagatelizować także wpływu środowiska, znajomych, kultury, wydarzeń politycznych i społecznych czy autorytetów, jakie młodzi ludzie obierają sobie w czasie swojego dorastania. To właśnie autorytety, ludzie, których młodzież stawia na piedestale, mogą zmienić jej sposób postrzegania świata. Przykłady tego typu zachowań i sytuacji często pojawiają się w literaturze, kiedy autor opisuje relację młodego człowieka z jego autorytetem. Nie zawsze osoba wybrana do tej roli jest niestety właściwa. Przykłady tego, jak autorytet potrafi kształtować młodych ludzi znaleźć można w takich dziełach jak „Madame” Antoniego Libery oraz „Sklepy cynamonowe” Brunona Schulza. 

„Madame” to powieść będąca debiutem Antoniego Libery. Opublikowano ją w 1998 roku, a wcześniej zwyciężyła w konkursie literackim wydawnictwa „Znak”. W „Madame” Libera opowiada o relacji ucznia z jego nauczycielką języka francuskiego, tytułową Madame. Akcja ma miejsce w latach istnienia PRL-u, co znacznie wpływa na opisywaną rzeczywistość. Między innymi Madame tak wyróżnia się na tle reszty nauczycieli i przyciąga uwagę swojego ucznia. Symbolizuje ona bowiem Zachód, to co inne, lepsze, niedostępne. Jej sposób bycia i wygląd fascynują głównego bohatera i sprawiają, że staje się ona dla niego wyznacznikiem tego co piękne, ciekawe i pociągające.

Madame szybko staje się dla niego autorytetem, ideałem, do którego chce dążyć, a co za tym idzie także próbą wyrwania się z szarej, polskiej rzeczywistości. Madame jest bowiem inna, wyróżnia się, podobnie jak chce odbiegać od innych także narrator opowieści. Autorytet Madame obejmuje więc w jej przypadku bycie wzorem, jak nie dać się pochłonąć szarej rzeczywistości PRL-u, jak zachować w tak trudnych okolicznościach własną osobowość i wyjątkowość oraz że nigdy nie należy poddawać się w dążeniu do marzeń.

Nauczycielka bardzo bowiem chce wyjechać z Polski na Zachód, co ostatecznie jej się udaje. To ona jest dla młodego bohatera oknem na zupełnie inny świat i w ten sposób kształtuje ona jego podejście do życia oraz upodobania. Los tytułowej Madame jest dla narratora symbolem zwycięstwa, jakie on sam chciałby w życiu osiągnąć.

W opowiadaniach Brunona Schulza zatytułowanych „Sklepy cynamonowe” z kolei pojawia się autorytet, który równocześnie jest ojcem. Główny bohater, młody chłopiec Józef, inspiruje się bowiem postacią głowy swojej rodziny, ojca, który jest dla niego kimś niezwykłym. Jest on dla syna strażnikiem dawnej wiedzy, niezwykłych tajemnic świata oraz jawi się w jego oczach niczym starotestamentowy prorok.

Poglądy ojca stanowią fundamenty przyszłego światopoglądu jego syna oraz współtworzą specyficzną mitologię świata przedstawionego w opowiadaniach. Ojciec w opinii syna znacznie różni się od pozostałych członków rodziny, a jego dziwaczne upodobania są przez dziecko traktowane jako coś zupełnie naturalnego. Ojciec wywiera bardzo silny wpływ na całe życie swojego syna i kształtuje jego sposób postrzegania świata. Jest także przykładem ważnego autorytetu w najbliższym otoczeniu bohatera.

Rola autorytetu w kształtowaniu się poglądów młodych ludzi jest więc nie do przecenienia. Ma on ogromny wpływ na sposób postrzegania świata przez młodych ludzi, co widoczne jest w przytoczonych przykładach literackich. Niekiedy taki autorytet może stać się fundamentem światopoglądu, który towarzyszy potem człowiekowi przez resztę jego życia.