Ignacy Krasicki to jeden z najpopularniejszych polskich poetów XVIII wieku. Był człowiekiem niezwykle oświeconym i dobrze wykształconym. Napisał wiele dzieł, w tym bajki, z którymi kojarzony jest najbardziej. Są to wierszowane utwory, zawierające morał, które wyróżnia alegoryczność i silna symbolika. „Przyjaciele” to właśnie jedna z bajek Krasickiego.
Przyjaciele – analiza i środki stylistyczne
„Przyjaciele” to przykład bajki narracyjnej, czyli takiej, która jest zbliżona do noweli, posiada krótką fabułę. Brak tu podziału na strofy. Utwór składa się z trzydziestu ośmiu nieregularnych wersów. Odpowiedniego rytmu, nadają mu parzyste rymy.
Narrator bajki jest wszechwiedzący, opowiada fabułę z perspektywy obserwatora, który zna dokładny jej przebieg. Wtrącone są również dialogi między zwierzętami. Taki zabieg nazywamy personifikacją, czyli nadaniem cech ludzkich, w tym przypadku zwierzętom.
Utwór posiada także inne środki stylistyczne, między innymi epitety, np. „trzask wielki”, „wełniasta owca”, „ serdecznych przyjaciół” oraz wyliczenia: „ A że był bardzo grzeczny, rozkoszny i miły”, „Głosy trąb, psów szczekania, trzask wielki po lesie”. Zastosowano również wykrzyknienia, np. „ Wspojźrzy się poza siebie: aż tuż psy i strzelce! „ Ratuj, przyjacielu!”. Archaizmy, czyli wyrazy lub ich odmiany, które współcześnie wyszły już z użytku, wynikają z okresu powstania utworu, czyli XVIII wieku, np. „wyszedł w świtanie”, „ Strwożon”.
Przyjaciele – interpretacja bajki
Charakterystyczne dla bajek, jest wykorzystanie bohaterów zwierzęcych, w celu zobrazowania zachowań ludzkich. Tak stało się i tym razem. Młody zajączek jest bardzo lubiany wśród zwierząt. Pewnego dnia usłyszał odgłosy polowania i dostrzegł psy myśliwskie. Od razu ruszył w ucieczkę. Prosił o pomoc wielu przyjaciół, między innymi woła, czy owieczkę, jednak wszyscy mu odmówili, zrzucając odpowiedzialność na kolejne zwierzęta. Finalnie zajączek zginął, schwytany go psy gończe. Symbolizuje on człowieka lubianego, towarzyskiego, który otacza się szerokim kręgiem znajomych. Jednak osoba taka, może zbyt pochopnie nazywać innych przyjaciółmi.
Przyjaciele – morał
Powiedzeniem pasującym idealnie do przekazu, morału bajki, jest : „ prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie”. Często zbyt pochopnie nazywamy kogoś przyjacielem. Otaczamy się szerokim gronem znajomych lecz są oni blisko tylko podczas zabawy, miłych chwil, wspólnych przygód. Kiedy pojawiają się tarapaty – nie ma na kogo liczyć.
Czasem lepiej mieć w życiu jednego prawdziwego przyjaciela, niż starać się być lubianym przez wszystkich i mieć stu dobrych znajomych, ale w żadnym z nich nie czuć wsparcia. Bajka ukazuje też ważne zjawisko bierności i znieczulicy społecznej. Odwracamy wzrok od czyichś problemów i zrzucamy odpowiedzialność na kolejne osoby, zwykle starsze lub bardziej doświadczone życiowo. Wydaje nam się że nasza pomoc nic nie znaczy, albo nie chcemy zaprzątać sobie głowy cudzymi trudnościami. W bajce taka postawa zwierząt doprowadza do tragedii.
Podsumowanie
Bajka „Przyjaciele” Ignacego Krasickiego wykorzystuje bohaterów zwierzęcych, aby zobrazować nam zjawiska prawdziwie występujące w świecie ludzi. W kłopotach i biedzie możemy polegać tylko na prawdziwych przyjaciołach, których w rzeczywistości jest wokół nas naprawdę niewielu. Znaczna większość, to tylko znajomi którzy są z nami, w chwilach radości i zabawy.