Ignacy Krasicki to jeden z najwybitniejszych poetów polskich XVIII wieku. Nazywa się go „człowiekiem oświeconym”. Był kapelanem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, arcybiskupem, bardzo dobrze wykształconym człowiekiem. Stworzył wiele cennych dzieł, między innymi bajki. Jedną z nich jest „Słowik i szczygieł”.
Słowik i szczygieł – analiza i środki stylistyczne
„Słowik i szczygieł” to krótka bajka epigramatyczna, to znaczy, że jest napisana zwięźle, nie zawiera rozbudowanej fabuły i opisów. Ma zaledwie 4 wersy. Występują w niej rymy parzyste (aabb).
Ze względu na powyższe cechy – nie zawiera wielu środków stylistycznych. Zauważamy personifikację, czyli nadanie cech ludzkich, w tym przypadku zwierzętom, ponieważ potrafią mówić „rzekł szczygieł”, „ słowik odpowiedział”. W utworze występuje dialog między bohaterami. Podmiot liryczny, opisuje sytuację z punktu widzenia obserwatora.
Słowik i szczygieł – interpretacja bajki
W utworze wywiązuje się rozmowa, między dwoma ptakami – słowikiem i szczygłem. W bajkach bardzo często bohaterowie zwierzęcy, symbolizują rzeczywiste zachowania i wady ludzi. Tak jest i w tym przypadku. Słowik siedział sobie cicho i wtedy szczygieł powiedział „Szkoda, że krótko śpiewasz”. Szczygieł w istocie nie jest ptakiem, który słynie z pięknego śpiewu. Może symbolizować osobę, która podziwia kogoś o większym talencie i chce zwrócić uwagę, aby więcej korzystać ze swojego daru. Być może jednak, jest to też mały przytyk spowodowany zazdrością. Słowik symbolizuje artystę, człowieka z pasją, który najpierw z pozoru skromnie odpowiada rozmówcy, że mądrze korzysta ze swego talentu. Jednak później, delikatnie uszczypliwe wtrąca, że woli śpiewać krótko, ale dobrze, niż ciągle, ale byle jak. Jest zatem symbolem nie tylko artysty, ale osoby zadufanej w sobie, trochę uszczypliwej, przemądrzałej. W słowach Słowika jest jednak sporo racji.
Słowik i szczygieł – morał
Morał utworu zawarty jest w dwóch ostatnich wersach: „ Co mi dała natura, wypełniam to wiernie. Lepiej krótko, a dobrze, niż długo, a miernie”. Oznacza to, że nie liczy się ilość, ale jakość wykonania. W każdej profesji, zawodzie ważne jest, aby pracować z serca. Malarz, który ma cudowny talent, ale tworzy obrazy bez pasji, byle jak, byle zrobić ich jak najwięcej, traci na swoim kunszcie. Lepiej namalować jeden obraz, który okaże się arcydziełem. To samo stwierdzenie może odnieść się do wielu innych zajęć. Śpiew słowika, może być też odniesieniem do mowy – można przemawiać długo, ale nie wnieść żadnej istotnej informacji lub przemawiać krótko i zwięźle, ale z sensem i przesłaniem.
Podsumowanie
„Słowik i szczygieł” Ignacego Krasickiego to bajka, która wykorzystuje bohaterów zwierzęcych, którymi są słowik i szczygieł, aby uzmysłowić, że w świecie ludzi, jakość pracy jest istotniejsza, niż ilość, czy czas wykonania. Każdego artystę oraz rzemieślnika, zapamiętujemy z jego najznakomitszych dzieł i wyrobów, a nie z ilości i szybkości ich wykonania. To niezwykle istotny przekaz płynący z tej bajki, który jest ponadczasowy i aktualny również dziś. Często zapominamy, że w pracy i sztuce, najbardziej liczy się kunszt i wykonanie.