„Katedra” jest znanym opowiadaniem Jacka Dukaja, które należy do gatunku znanego jako science-fiction. Autor opisuje moment, w którym ścierają się ze sobą nauka oraz doświadczenie religijne. W krótkim opowiadaniu udało się zawrzeć Dukajowi wiele istotnych motywów, które łączą się z głównym tematem jego historii.
Motyw katedry
W opowiadaniu prym wiedzie motyw tajemniczej katedry, miejsca niezwykłego, tajemniczego i przyciągającego wiele osób. Katedra powstała w miejscu grobu Izmira Predú, w którym miał miejsce cud i stała się przez to obiektem badań księdza Lavone. Budynek stworzony jest z nieznanej do tej pory substancji, zwanej żywokrystem, przez co zyskał on cechy organiczne i rozrasta się właściwie jak roślina, pulsuje i zmienia swój wygląd. Katedra jest nieodkrytą tajemnicą, która pochłania – w przenośni i dosłownie – kolejne osoby, w tym samego narratora opowieści.
Motyw wiary
W opowiadaniu istotny jest także motyw wiary, a co za tym idzie powstającej religii oraz cudu, który dokonał się przy grobie Izmira. Jest to jeden z głównych wątków opowiadania, ksiądz Lavone ma bowiem zbadać prawdziwość wydarzenia, jakie miało miejsce w katedrze. Dukaj za pomocą tego motywu ukazuje mechanizmy rządzące wiarą oraz ukazuje zachowanie ludzi, dla których religia staje się sensem życia. Próbuje także odpowiedzieć na pytanie, jakie miejsce zajmie religia we wciąż rozwijającym się świecie nauki.
Motyw kosmosu
Akcja opowiadania dzieje się w świecie obcym i nieznanym, w kosmosie. W świecie przedstawionym Dukaja jest on niezgłębioną tajemnicą, miejscem niezwykłym, kuszącym do eksplorowania go, ale także niebezpiecznym dla ludzi. Kosmos uświadamia ludzkości, jak niewiele ona znaczy w perspektywie czasu i całego wszechświata.
Motyw nauki
W opowiadaniu motyw nauki ściera się z motywem wiary. Nauka jest racjonalna i to z jej pomocą ksiądz Lavone ma udowodnić, czy przy grobie rzeczywiście miał miejsce cud. Dukaj ukazał jednak swoistą bezradność nauki wobec niektórych aspektów wszechświata. Nie jest ona w stanie odpowiedzieć na wszystkie pytania i rozwiązać każdego problemu, jaki ludzie napotkają w trakcie eksploracji kosmosu.
Motyw śmierci
Motyw śmierci jest nieodłącznym elementem losów każdego człowieka, także bohaterów opisanych w katedrze. Śmierć dotyka między innymi Izmira, który poświęca się dla swoich towarzyszy. Dukaj opisuje jednak śmierć jako coś przerażającego i tajemniczego, czego ludzie nie są w stanie zgłębić.