“Iliada” jest eposem, o którym sądzi się, że razem z “Odyseją” jest dziełem Homera. Datuje się ją na VIII lub VII wiek przed naszą erą, jest więc jednym z najstarszych literackich zabytków kultury europejskiej. “Iliada” opowiada o historii Achillesa oraz wojny trojańskiej, a konkretniej jej ostatniego roku trwania. W tekście równolegle występują postaci ludzi oraz bogów. Epos początkowo przekazywany był kolejnym odbiorcom ustnie, a moment ich zapisania jest uznawany za początek istnienia literatury europejskiej. Wyszczególnić w eposie można więc wiele motywów literackich, które pojawiają się tekstach aż do dziś.
Motyw gniewu
Głównym motywem eposu jest gniew oraz zemsta. Gniewem napędzany jest Achilles – heros, syn Peleusa i Tetydy i właśnie jego uczucia stają się też głównym tematem “Iliady”. Utwór rozpoczyna się w momencie, w którym Agamemnon próbuje odebrać Achillesowi jego brankę. Wściekły Achilles opuszcza wojsko greckie, przez co jego matka interweniuje u samego Zeusa , on zaś spełnia jej prośbę i karze Greków poprzez przechylenie szali zwycięstwa na stronę Troi. Gniew Achillesa pośrednio wpływa więc na losy wielkiego konfliktu pomiędzy narodami, a tym samym na losy świata. Następnie jego gniew przybiera na sile, gdy ginie jego ukochany przyjaciel – Patroklos. Wówczas Achilles rzuca się do walki i chce w ten sposób pomścić przyjaciela. Gniew jest więc siłą, która kieruje działaniami Achillesa i sprawia, że podejmuje on takie, a nie inne decyzje, od których zależą losy całej wojny. Złość nie opuszcza Achillesa nawet po pokonaniu Hektora – mordercy Patroklosa. Heros bezcześci więc ciało pokonanego wroga, występując przeciwko prawom ludzkim i boskim. Dopiero prośba króla Troi, ojca Hektora, Priama o oddanie mu zwłok syna gasi ogromny gniew Achillesa. Gniew jest potężnym narzędziem i popycha Achillesa do strasznych czynów.
Motyw wojny
“Iliada” opowiada o wojnie trojańskiej, oczywistym motywem jest więc motyw wojny. Toczą się one pomiędzy wojskami greckimi i trojańskimi oraz pojedynki pomiędzy poszczególnymi bohaterami. Homer opisuje więc kolejne etapy potyczek między armiami oraz to, w jaki sposób do wojny mieszają się bogowie. Sama wojna wywołana została przez księcia Parysa, który uprowadził piękną Helenę – żonę króla Sparty. Konflikt trwał przez dziesięć lat i pochłonął wiele żyć po obydwu zaangażowanych w niego stronach. Wojna zmienia obraz zaangażowanych w nią narodów, jest wyniszczająca, a zakończona została za pomocą podstępu.
Motyw walki
Obecność wojny oznacza, że w tekście wyróżnić można także motyw walki. Walczą więc armie, ścierające się ze sobą w bitwach. Przebieg walk jest także zależny od woli bóstw, szale wygranej przechylają się raz w jedną, raz w drugą stronę. Ważnym momentem utworu jest pojedynek Hektora z Achillesem, który chce pomścić zamordowanego Patroklosa. Hektor może walczyć, ale jego losy są już przesądzone i bogowie wiedzą, że bohater umrze. Śmierć czeka również Achillesa, który wie, że jeśli przystąpi do walki z Hektorem, to czeka go zgon. Świadomie wybiera jednak fizyczną konfrontację z mordercą przyjaciela, nie zważając na własne życie. Achilles wygrywa pojedynek pod względem fizycznego starcia, ale przegrywa go moralnie. Samo zwycięstwo mu nie wystarcza, bezcześci więc zwłoki Hektora, przez co naraża się na gniew bogów, których prawa mówią, że zmarłym należy się godny pochówek. Achilles upada więc i przegrywa starcie z własną moralnością.
Motyw śmierci
W związku z wojną i walkami w eposie pojawia się także motyw śmierci. Giną żołnierze walczący na wojnie, ginie Patroklos oraz Hektor, po wygranym pojedynku zginąć ma też Achilles, Śmierć jest stałym, wszechobecnym i naturalnym elementem wojennego krajobrazu. Dotyka ona potężnych wojowników i wszechmocnych herosów, a także anonimowych żołnierzy, których imiona nie zostały zapamiętane przez historię i przekazane kolejnym pokoleniom. Śmierć jest więc równa wobec wszystkich, bardzo sprawiedliwa i nie wybiera, kogo dotknie – czeka na każdego, bez względu na jego pochodzenia czy majątek. jaki zgromadził na ziemi.
Motyw bogów
Homer w swoim eposie zawarł też motyw bogów, którzy wtrącają się do ludzkiej wojny i wpływają na jej przebieg. Dzięki temu akcja dzieje się na dwóch płaszczyznach – ludzkiej oraz boskiej. Przenikają się one wzajemnie, dwa światy funkcjonują obok siebie i wpływają wspólnie na wydarzenia. Bogowie mają swoich faworytów i wybierają, czy wspierają stronę Greków czy też może wolą zaangażować się po stronie Troi. Bogowie mają swoje zalety i wady, Homer ukazuje ich w wyjątkowo ludzki sposób.
Motyw kobiet
Istotnym motywem jest ten związany w kobietami. Wojna trojańska wybuchła wszak z powodu jednej z nich – pięknej Heleny, którą Parys porwał ze Sparty. Konflikt Agamemnona i Achilles rozpoczął się od branki, boginie angażują się w wojnę, kobiety opłakują swoich bliskich i obserwują walkę z murów. Są wszechobecne w utworze, mimo że nie biorą bezpośredniego udziału w wojnie. Mają jednak wpływ na jej przebieg i nie muszą dzierżyć broni, by osiągać swoje cele.