Z impresywną funkcją języka większość ludzi spotyka się na co dzień. Jej zadaniem jest przekonywanie odbiorcy do wykonania konkretnego działania, a więc wpływanie na jego zachowanie. Impresywny język wykorzystuje się głównie w reklamach, poradnikach i przemówieniach, choć jego elementy pojawiają się w większości dzieł literackich i codziennej mowie.
Impresywna funkcja języka – co to jest?
Funkcja impresywna języka polega na nakłanianiu odbiorcy do podjęcia określonego działania lub przyjęcia konkretnej postawy. Można używać jej także do oddziaływania na przekonania odbiorcy, np. religijne lub polityczne, dlatego impresywne zwroty pojawiają się powszechnie w przemówieniach i kazaniach. Autor treści realizuje impresywną funkcję języka przez odwoływanie się do uczuć i intelektu odbiorcy.
W funkcji impresywnej języka często spotyka się wykrzyknienia, które zwracają uwagę na konkretną część treści. Utrzymują wysoki poziom skupienia odbiorcy i zapobiegają jego znużeniu w trakcie długiego przemówienia. Pytania retoryczne z kolei skłaniają do refleksji i zastanowienia się nad własną postawą lub przekonaniami. Komunikaty w takiej formie często są uzupełniane o czasowniki „musisz”, „powinieneś” itp. Język może być również bezosobowy, jeśli jego odbiorca nie jest jednoznacznie określony, a mówca kieruje swoje słowa do ogółu społeczeństwa.
Impresywna funkcja języka – do czego służy?
Zadaniem impresywnej funkcji języka jest przekonanie odbiorcy do określonych zachowań. Używa się jej w każdej sytuacji, gdy pojawia się konieczność nakłonienia innej osoby do wykonania jakiejś czynności, zmiany poglądów czy też do zaniechania danego zachowania. Język impresywny występuje często w formie rozkazującej. Nakazy i zakazy umieszczane w miejscach publicznych to jedne z najbardziej znanych zastosowań tej funkcji języka.
Za pomocą impresywnej funkcji języka wywiera się wpływ na czytelnika lub słuchacza. Komunikaty tego typu mogą być stosowane zarówno w języku pisanym, jak i mówionym. W zależności od przekazu można nadać mu formę oficjalną lub bezpośrednią, zwracając się do drugiej osoby w drugiej osobie liczby pojedynczej. W tym drugim przypadku zastosowanie zwrotów bezpośrednich ma na celu nie tylko wywieranie wpływu na zachowanie lub poglądy, ale i zmniejszenie dystansu pomiędzy mówcą lub pisarzem a odbiorcą treści. Taki zabieg pojawia się często w poradnikach, w których autorzy umieszczają w treści zwroty takie jak: „zrób”, „wykonaj” lub „wybierz”.
Impresywna funkcja języka – przykłady użycia
Przykłady użycia impresywnej funkcji języka można znaleźć praktycznie w każdej powieści lub dramacie. W przypadku poezji impresywne komunikaty stosuje m.in. Adam Asnyk w utworze „Do młodych„, zachęcając młode pokolenie do poznawania świata i poszukiwania własnej drogi:
„Szukajcie prawdy jasnego płomienia,
Szukajcie nowych, nieodkrytych dróg!”
Język impresywny jest charakterystyczny dla reklam. Pojawia się zarówno w reklamach telewizyjnych i radowych, jak i w reklamach publikowanych w Internecie. W sieci często przyjmuje formę Call to Action, czyli wezwania do działania np. kliknięcia baneru lub zamówienia produktów do określonego dnia. Politycy i coachowie wykorzystują funkcję impresywną do budowania określonych postaw u słuchaczy przemówień.