„Cudowna podróż” to powieść pióra szwedzkiej pisarki Selmy Lagerlöf. Opowiada ona o niezwykłych przygodach, których doświadcza czternastoletni chłopiec, Nils Holgersson, przemieniony za karę z krasnoludka. Wyrusza ona w tytułową podróż wraz ze stadem gęsi i w trakcie swojej wyprawy przeżywa niesamowite przygody i całkowicie zmienia swoje zachowanie. W dziele wyszczególnić można wiele motywów literackich.
Motyw przemiany
Jednym z najważniejszych motywów literackich, które pojawiają się w powieści „Cudowna podróż” jest wewnętrzna przemiana głównego bohatera, czyli czternastoletniego Nilsa Holgerssona. Początkowo jest on okropnym dzieckiem, niegrzecznym, dręczącym zwierzęta, które nie słucha rodziców. Po zmienieniu go w krasnoludka i wyruszeniu w podróż wraz ze stadem gęsi przez Szwecję Nils zdecydowanie zmienia się. Zaczyna rozumieć zwierzęta i pomagać im, poszerza także swoją wiedzę dotyczącą historii i geografii Szwecji. Ostatecznie jest w stanie poświęcić się dla gąsiora Marcina, którego śmierć ma być warunkiem odzyskania przez Nilsa jego prawdziwej postaci. Chłopiec woli jednak pozostać zmniejszony, ale uratować życie ptaka. Jest to ostateczne przypieczętowanie jego przemiany.
Motyw podróży
Równie istotny jest także wręcz tytułowy motyw podróży. Pomniejszony Nils odbywa ją na grzbiecie gąsiora Marcina. Razem ze stadem ptaków przemierzają oni Szwecję z południa na północ i z powrotem. W międzyczasie Nils dowiaduje się wielu rzeczy o swoim kraju i uzupełnia wiedzę historyczną i geograficzną. Podróż to także dla Nilsa okazja do zmiany samego siebie i do stania się nową, lepszą osobą. Podróż oznaczała więc nie tylko wyprawę pełną przygód, ale także podróż do swojego wnętrza i zrozumienie, że poprzednie zachowanie Nilsa było niedopuszczalne.
Motyw zwierząt
W trakcie podróży Nils spotyka wiele zwierząt i stanowią one osobny motyw. Są to gęsi, lisy, psy, kruki, szczury, węże, łosie i wiele innych gatunków. Spotkanie zwierzęta mają własne historie i motywacje, a Nils podczas kontaktów z nimi uczy się, by szanować każdą żywą istotę na świecie. Zmienia całkowicie swój stosunek do zwierząt, które wcześniej dręczył. Zwierzęta to równorzędni bohaterowie powieści „Cudowna podróż”.
Motyw fantastyki
W powieści „Cudowna podróż” wiele wydarzeń ma podłoże magiczne, baśniowe i fantastyczne. Zaczyna się to już w chwili, w której Nils spotyka krasnoludka i zostaje przez niego przemieniony. Od tego momentu fantastyczne wydarzenia stają się jego codziennością. Autorka używa ich, by przekazać czytelnikowi morał.
Motyw przyjaźni
Powieść operuje także motywem przyjaźni. Jest ona bardzo ważna dla bohaterów i okazuje się, że może nawet ratować życie. Autorka pokazuje, że zawsze warto mieć przyjaciół po swojej stronie i dbać o nich bez względu na okoliczności. Przyjaźń, także ze zwierzętami, to jedna z najważniejszych wartości w życiu człowieka.
Motyw dzieciństwa
Ponieważ Nils ma zaledwie czternaście lat i mieszka z rodzicami, to w powieści pojawia się motyw dzieciństwa. Chłopiec na kartach powieści dojrzewa, a jego przygody uczą go empatii i samodzielności. Do rodziców wraca jako odmieniona osoba, a sam czas dzieciństwa ukazany jest w dziele jako coś cudownego i niesamowitego, pełnego przygód i wrażeń.