„Ziele na kraterze” ukazało się po raz pierwszy w roku 1957. Zawiera wiele wątków autobiograficznych z życia jej autora, Melchior Wańkowicz opisał bowiem doświadczenia z życia własnej rodziny, związane z dorastaniem dwóch córek, Krystyny i Marty. W związku z tym powołane przez niego do życia postaci z powieści oparte są na faktycznie żyjących osobach.
Melchior Wańkowicz to autor i narrator opowieści. Przez jego pryzmat poznajemy historię rodziny Wańkowiczów oraz cały świat przedstawiony. To mąż Zofii, ojciec Krystyny i Marty. Wańkowicz jest pisarzem, przed wojną pracuje w redakcji, a w czasie konfliktu dołącza do armii Andersa i staje się korespondentem wojennym. W domu nazywany jest Kingiem po tym, jak jego córki przeczytały „W pustyni i w puszczy” oraz bardziej pieszczotliwie Pusiem. Wańkowicz poświęca swoim córkom bardzo wiele uwagi i czasu, dba o ich edukację oraz właściwe wychowanie. Wymyśla dla nich nowe zabawy, pomaga im rozwijać pasje, ale nie ułatwia im niczego na przykład poprzez swoje znajomości. Przekazuje swoim dzieciom samodzielność, zaradność i kreatywność.
Zofia Wańkowicz to żona Melchiora, matka Krystyny i Marty. Przed narodzinami starszej córki straciła swoich braci. W domu dzieci nazywają ją Królikiem albo Świętą z Kałamarzem. To kochająca, czuła, opiekuńcza i łagodna kobieta i matka. Cierpliwie wychowywała swoje córki, ale była także stanowcza, gdy przekraczały granice tego, co było im wolno.
Krystyna Wańkowicz to starsza córka Melchiora i Zofii. W dzieciństwie była chorowita, długo próbowano zdiagnozować, na co cierpi. Była bardzo spokojna i opanowana, czym różniła się od swojej młodszej siostry. Była bardzo ciekawa świata i dociekliwa, wciąż zadawała pytania na wiele tematów. Zawsze miała własne zdanie i trzymała się go. Nosiła przezwisko Pyton czy Don Kichot. Zawsze stawiała na swoim, ale była też zamknięta w sobie i nie dzieliła się z bliskimi swoimi problemami. Pasjonowała się rolnictwem. W czasie wojny została z matką w domu rodzinnym. Ciężko razem z nią pracowała, między innymi uprawiając ogródek czy angażując się w działania patriotyczne. Studiowała też na tajnych kompletach, poznawała inne języki. Zginęła podczas walk w powstaniu warszawskim.
Marta Wańkowicz to młodsza córka Wańkowicza. Pieszczotliwie zwaną ją w domu rodzinnym Tili. Miała żywszy temperament od swojej starszej siostry, była żywiołowa, wesoła, roztrzepana i we wszystkim próbowała znaleźć jasne strony. Starała się także ze wszystkich sił dorównać swojej starszej siostrze, przez co określano ją jako bardzo ambitną osobę. Pewnego dnia wyrzucono ją ze szkoły, poszła więc sama porozmawiać z dyrekcją i w ten sposób uzyskała prawo do zdawania matury. Już w wieku ośmiu lat udało jej się opublikować felietony o rodzinnej wyprawie, które zostały przyjęte w redakcji „Płomyka”. W czasie wojny wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, a po narodzinach swojej córki nadała jej imię swojej siostry, która poległa w powstaniu warszawskim.
Postaci drugoplanowe to osoby, które towarzyszą rodzinie Wańkowiczów. Są to ich bliżsi i dalsi krewni, pokojówka czy kucharka, znajomi rodziców oraz córek czy też żołnierze walczący w Warszawie, którzy odwiedzali ich dom przed wybuchem powstania warszawskiego.