Wiersz „Marionetki” autorstwa Cypriana Kamila Norwida powstał między 1862 a 1865 roku i pochodzi z tomiku „Vade-mecum” (z łac. „Pójdź ze mną”). Nawiązuje do motywu theatrum mundi, czyli świata teatru, którym jest ludzkie życie. Utwór stanowi pełną ironii refleksję nad motywacjami ludzkich działań, które są przyrównane do sił poruszających sznurkami tytułowych marionetek.
Wiersz Daniela Naborowskiego „Róża” mówi o kruchości życia. Posługuje się symbolem róży, popularnym w sztuce od czasów antycznych, ukazuje ulotność chwili ludzkiej egzystencji. Utwór został zadedykowany mecenasowi poety Krzysztofowi Radziwiłłowi z okazji świąt Bożego Narodzenia jako wyraz podziękowania i szacunku wobec niego.
Niepewność to jeden z utworów znajdujących się w zbiorze Sonety Odeskie autorstwa Adama Mickiewicza. Utwory te zostały zebrane i nazwane przez historyków literatury na podstawie czasu i miejsca ich powstania – były to lata 1824 – 1829, podczas pobytu poety na wygnaniu w Rosji. Była to kara nałożona na niego w wyniku procesu filomatów i filaretów.
Wiersz Daniela Naborowskiego „Na oczy królewny angielskiej, która była za Fryderykiem, falgrafem reńskim, obranym królem czeskim” jest pamiątką po wizycie poety na dworze angielskim w roku 1609. Poświęca utwór oczom królewny, którą jest tutaj Elżbieta Stuart, córka Jakuba I i żona Fryderyka V. Była znana na dworze z ponadprzeciętnej urody. Poeta stosuje przerost formy nad treścią, by w licznych metaforach i porównaniach ukazać piękno kobiety. Utwór doskonale ukazuje cechy charakterystyczne barokowej poezji.
Wiersz „Klaskaniem mając obrzękłe prawice” autorstwa Cypriana Kamila Norwida powstał około 1858 roku i pochodzi z tomiku „Vade-mecum” (z łac. „Pójdź ze mną”). Jest przykładem poezji autotematycznej, która dodatkowo porusza problematykę samego tworzenia, roli literatury w świecie, a także zawiera wątki autobiograficzne poety. Utwór znany jest również pod nazwą „Do potomności”, gdyż posiada charakter programowy.
Wiersz „Adam Krafft” autorstwa Cypriana Kamila Norwida powstał w 1842 roku, czyli w okresie, w którym tworzyło drugie pokolenie romantyków. W utworze tym autor przedstawia losy wybitnego, choć zapomnianego już średniowiecznego rzeźbiarza, Adama Kraffta. Porusza w nim także temat niedocenienia i odrzucenia artystów przez społeczeństwo.
Wiersz czołowego reprezentanta polskiego baroku Daniela Naborowskiego pt. „Marność” ukazuje ulotność i błahość ludzkiego życia. Utwór wpisuje się w konwencje fraszki, spopularyzowanej przez Jana Kochanowskiego w poprzedniej epoce, odrodzeniu. Mimo zastosowania harmonijnej i klasycznej formy światopogląd umieszczony w liryku wpisuje się w nurt epoki.
Wiersz „Nerwy” autorstwa Cypriana Kamila Norwida powstał między 1862 a 1865 roku i pochodzi z tomiku „Vade-mecum” (z łac. „Pójdź za mną”). Bezpośrednim impulsem do napisania utworu było prawdziwe wydarzenie z listopada 1862 roku – odwiedziny autora u biednej pani Glaubrecht, mieszkającej z małym dzieckiem w nędznym, nieopłaconym mieszkaniu, której nikt nie chciał pomóc po stracie pracy. W swoim dziele Norwid podejmuje trudny temat nierówności społecznych – milczenia i bezduszności bogaczy, którzy nie chcą wiedzieć o trudnych warunkach życia biedoty, ignorują je.
Utwór polskiej noblistki Wisławy Szymborskiej „Cebula” iskrzy błyskotliwą ironią, jak wiele innych jej dzieł. Wiersz pochodzi z tomiku „Wielka liczba” z 1976 roku. Poetka była w owym czasie zafascynowana wplataniem do tematów poetyckich motywów biologicznych. „Cebula” jest również polemiką z twórczością charakterystyczną dla międzywojennego witalizmu, którego tematyka oscylowała wokół doskonałości ludzkiego ciała.
Wiersz „Pielgrzym” autorstwa Cypriana Kamila Norwida powstał w 1869 roku i pochodzi z tomiku „Vade-mecum” (z łac. „Pójdź za mną”). Na nowo interpretuje on motyw podróży oraz tytułowego pielgrzyma. Temat ten jako pierwszy pojawił się w twórczości Adama Mickiewicza, jednak to właśnie „Pielgrzym” Norwida stał się bardziej znany i zapamiętany.
Wiersz „Eviva l’arte” Kazimierza Przerwy-Tetmajera został opublikowany w 1894 roku w tomiku „Poezje. Seria druga”. U schyłku XIX wieku stał się pewnego rodzaju hymnem młodych, nonkonformistycznych artystów. Sam tytuł, w języku włoskim znaczący „niech żyje sztuka”, przeszedł do mowy potocznej.
Wiersz „Sowiński w okopach Woli” został zainspirowany wydarzeniami powstawania listopadowego, które wybuchło w Warszawie w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku. Tytułowy bohater utworu – Józef Longin Sowiński – w czasie powstania dowodził sztabem artylerii i bronił stolicy Polski na Reducie Wolskiej.