Wiersze patriotyczne – poezja o Ojczyźnie na Święto Niepodległości

Patriotyzm oznacza umiłowanie ojczyzny. Może dotyczyć zarówno całego kraju, jak i regionu czy okolicy, w której obywatel mieszka lub z którą jest szczególnie związany. To także zdolność do poświęcenia się dla ojczyzny, kultywowanie tradycji, dbanie o rozwój, wartości i język ojczysty. Motyw patriotyzmu jest obecny w literaturze od dawna i pełni ważną rolę. Już w starożytności pisarze i śpiewacy swoimi utworami wyrażali miłość do ojczyzny. Utwory literackie zagrzewały również do walki i były źródłem pokrzepienia w trakcie trwania konfliktów zbrojnych czy wojen.

Wybór poezji patriotycznej

Rota – Maria Konopnicka

Nie rzu­cim zie­mi, skąd nasz ród,
Nie damy po­grześć mowy!
Pol­ski my na­ród, pol­ski lud,
Kró­lew­ski szczep pia­sto­wy,
Nie damy by nas zniem­czył wróg…

Tak nam do­po­móż Bóg!
Tak nam do­po­móż Bóg!

Do krwi ostat­niej kro­pli z żył
Bro­nić bę­dzie­my Du­cha,
Aż się roz­pad­nie w proch i w pył
Krzy­żac­ka za­wie­ru­cha.
Twier­dzą nam bę­dzie każ­dy próg…

Tak nam do­po­móż Bóg!
Tak nam do­po­móż Bóg!

Nie bę­dzie Nie­miec pluł nam w twarz,
Ni dzie­ci nam ger­ma­nił.
Oręż­ny wsta­nie hu­fiec nas,
Duch bę­dzie nam het­ma­nił,
Pój­dziem, gdy za­brzmi zło­ty róg…

Tak nam do­po­móż Bóg!
Tak nam do­po­móż Bóg!

Nie damy mia­na Pol­ski zgnieść
Nie pój­dziem żywo w trum­nę
Na Pol­ski imię, na jej cześć
Pod­no­si czo­ła dum­ne.
Od­zy­ska zie­mi dzia­dów wnuk!

Tak nam do­po­móż Bóg!
Tak nam do­po­móż Bóg!

Ojczyzna moja – Maria Konopnicka

Oj­czy­zna moja – to ta zie­mia dro­ga,
Gdziem uj­rzał słoń­ce i gdziem po­znał Boga,
Gdzie oj­ciec, bra­cia i gdzie mat­ka miła
W pol­skiej mnie mo­wie pa­cie­rza uczy­ła.

Oj­czy­zna moja – to wio­ski i mia­sta,
Wśród pól le­chic­kich sa­dzo­ne od Pia­sta;
To rze­ki, lasy, kwiet­ne niwy, łąki,
Gdzie pieśń na­dziei śpie­wa­ją skow­ron­ki.

Oj­czy­zna moja – to pra­oj­ców sła­wa,
Szczer­biec Chro­bre­go, ce­cor­ska bu­ła­wa,
To duch ry­cer­ski, szla­chet­ny a mę­ski,
To na­sze wiel­kie zwy­cię­stwa i klę­ski.

Oj­czy­zna moja – to te ci­che pola,
Któ­re od wie­ków zdep­ta­ła nie­wo­la,
To te kur­ha­ny, te smęt­ne mo­gi­ły –
Co jej swo­bo­dy obroń­ców przy­kry­ły.

Oj­czy­zna moja – to ten duch na­ro­du,
Co żyje cu­dem wśród gło­du i chło­du,
To ta na­dzie­ja, co się w ser­cach kwie­ci,
Pra­cą u oj­ców, a piosn­ką u dzie­ci!

Katechizm polskiego dziecka – Władysław Bełza

• Kto ty je­steś?
• Po­lak mały.
• Jaki znak twój?
• Orzeł bia­ły.
• Gdzie ty miesz­kasz?
• Mię­dzy swe­mi.
• W ja­kim kra­ju?
• W pol­skiej zie­mi.
• Czem ta zie­mia?
• Mą oj­czy­zną.
• Czem zdo­by­ta?
• Krwią i bli­zną.
• Czy ją ko­chasz?
• Ko­cham szcze­rze.
• A w co wie­rzysz?
• W Pol­skę wie­rzę.
• Coś ty dla niej?
• Wdzięcz­ne dzi­écię.
• Coś jej wi­nien?
• Od­dać ży­cie.

Hymn do miłości Ojczyzny – Ignacy Krasicki

Świę­ta mi­ło­ści ko­cha­nej Oj­czy­zny,
Czu­ją cię tyl­ko umy­sły po­czci­we!
Dla cie­bie zja­dłe sma­ku­ją tru­ci­zny,
Dla cie­bie wię­zy, pęta nie ze­lży­we;
Kształ­cisz ka­lec­two przez chwa­leb­ne bli­zny,
Gnieź­dzisz w umy­śle roz­ko­szy praw­dzi­we.
Byle cie moż­na wspo­móc, byle wspie­rać,
Nie żal żyć w nę­dzy, nie żal i umie­rać!

Na dzień 3 Maja – Franciszek Karpiński

Rzu­caj­my kwia­ty po dro­dze,
Kędy prze­cho­dzić mają
Szczę­ście na­ro­du wo­dze,
Co nowy rząd skła­da­ją,
Weź­my we­sel­sze sza­ty,
Dzień to kra­ju świę­co­ny
Jak­że ten król nasz bo­ga­ty!
Skarb jego – serc mi­lio­ny.

Wi­taj ma­jo­wa ju­trzen­ko,
świeć na­szej pol­skiej kra­inie,
ucie­szy­my Cie­bie pio­sen­ką
przy hu­lan­ce i przy wi­nie.
Wi­taj Maj, Trze­ci Maj!
u Po­la­ków bło­gi raj!
Nie­rząd bra­ci na­szych ci­snął
gnu­śność w ręku kró­la spa­ła,
a w ten Trze­ci Maj za­bły­snął
i na­sza Pol­ska po­wsta­ła.
Wi­taj Maj, pięk­ny Maj
Wi­wat wiel­ki Koł­łą­taj!

Pieśń Legionów Polskich we Włoszech – Józef Wybicki

Jesz­cze Pol­ska nie umar­ła,
Kie­dy my ży­je­my
Co nam obca moc wy­dar­ła,
Sza­blą od­bi­je­my.

Marsz, marsz, Dą­brow­ski,
Do Pol­ski z zie­mi wło­ski
Za Two­im prze­wo­dem
Złą­czem się z na­ro­dem.

Jak Czar­nec­ki do Po­zna­nia
Wra­cał się przez mo­rze
Dla oj­czy­zny ra­to­wa­nia
Po szwedz­kim roz­bio­rze.

Marsz, marsz, Dą­brow­ski,
Do Pol­ski z zie­mi wło­ski
Za Two­im prze­wo­dem
Złą­czem się z na­ro­dem.

Przej­dziem Wi­słę, przej­dziem War­tę,
Bę­dziem Po­la­ka­mi,
Dał nam przy­kład Bona Par­te,
Jak zwy­cię­żać mamy.

Marsz, marsz, Dą­brow­ski,
Do Pol­ski z zie­mi wło­ski
Za Two­im prze­wo­dem
Złą­czem się z na­ro­dem.

Nie­miec, Mo­skal nie osię­dzie,
Gdy jąw­szy pa­ła­sza,
Ha­słem wszyst­kich zgo­da bę­dzie
I oj­czy­zna na­sza.

Marsz, marsz, Dą­brow­ski,
Do Pol­ski z zie­mi wło­ski
Za Two­im prze­wo­dem
Złą­czem się z na­ro­dem.

Już tam oj­ciec do swej Basi
Mówi za­pła­ka­ny:
„Słu­chaj jeno, pono nasi
Biją w ta­ra­ba­ny.”

Marsz, marsz, Dą­brow­ski,
Do Pol­ski z zie­mi wło­ski
Za Two­im prze­wo­dem
Złą­czem się z na­ro­dem.

Na to wszyst­kie jed­ne gło­sy:
Do­syć tej nie­wo­li
Mamy ra­cła­wic­kie kosy,
Ko­ściusz­kę Bóg po­zwo­li.

Czym wyróżnia się literatura patriotyczna?

Literatura patriotyczna służyła zarówno tym, którzy walczyli o dobro kraju na frontach, obywatelom, jak i samym poetom, którzy często znajdowali się na obczyźnie i chcieli wesprzeć naród. Szczególnie w wierszach podkreślano miłość do ojczyzny, a poprzez odpowiedni dobór słów artyści wyrażali swoją wrażliwość i emocje. W tej kategorii znajdziesz wyjątkowe publikacje, które chwytają za serce i pozwalają solidaryzować się z całym społeczeństwem. Poszczególne dzieła literackie przywołują ważne wydarzenia historyczne, opisują losy kraju czy wybitne postacie, które dzielnie walczyły na froncie i przyczyniły się do odzyskania niepodległości. Postawa patriotyczna to również poruszanie zagadnień o walkach narodowowyzwoleńczych i ich bohaterach. W wielu wierszach nie mogło zabraknąć tak ważnych postaci jak Tadeusz Kościuszko czy Jan Henryk Dąbrowski. Podkreślana jest również istota pracy na rzecz ojczyzny, jej oddanie i kultywowanie tradycji, którą zaborcy chcieli zatracić. Autorzy często powracają myślami do krajobrazów, które są pozytywnymi wspomnieniami i źródłem sentymentalnych przemyśleń. Nie brakuje opisów pól, łąk, spokojnej przyrody, która dawała chwile zapomnienia. 

Wiersze patriotyczne

Patriotyzm jest nieodłączną częścią polskiej historii. Swoją miłość do ojczyzny wyrażali w swoich wierszach poeci w każdej epoce – w Odrodzeniu Klemens Janicki, w baroku Jan Andrzej Morsztyn, czy w oświeceniu Ignacy Krasicki. Wśród najpopularniejszych wierszy patriotycznych nie może zabraknąć takich utworów jak „Moja piosenka” Cypriana Kamila Norwida, „Rota”, „Ojczyzna moja” i „Pieśń o domu” Marii Konopnickiej, „Warszawa” Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, „Gawęda o miłości ziemi ojczystej” Wisławy Szymborskiej, „Reduta Ordona” Adama Mickiewicza, „Testament mój” Juliusza Słowackiego oraz „Oblicze Ojczyzny” Tadeusza Różewicza. Poszczególne wiersze podkreślają, że umiłowanie kraju może mieć różne oblicza. Poeci w utworach wyrażają całe spectrum emocji – smutek, tęsknotę, a także miłość czy nadzieję na lepsze jutro. Wiele z nich podkreśla heroizm bohaterów, waleczność do ostatniej kropli krwi, a także stanowi wzór dla kolejnych pokoleń. Wówczas poezja patriotyczna miała także zagrzewać do walki i wyrażać gotowość do poświęceń. Dzięki wierszom patriotycznym ludność polska mogła poczuć się silniejsza na duchu.

Wiersze patriotyczne dla najmłodszych

Wiersze patriotyczne dla dzieci to propozycje dla tych, którzy chcą, by ich pociechy zaznajomiły się z ważnymi wydarzeniami w dziejach kraju. „Barwy ojczyste” Czesława Janczarskiego, „Twój dom” Wandy Chotomskiej, „Pojedziemy w cudny kraj” Marii Konopnickiej, „Polska” Antoniego Słonimskiego czy „Moja mała Ojczyzna” Joanny Białobrzeskiej uczą najmłodszych szacunku do ojczyzny, a także przekazują ważne wartości. Za pomocą tych utworów można w przystępny sposób uczyć dzieci o trudnej i czasami bolesnej historii Polski. 

Wątki patriotyczne można znaleźć również w powieściach historycznych Henryka Sienkiewicza („Potop”, „Pan Wołodyjowski” i „Ogniem i mieczem”), poemacie „Pan Tadeusz”, dramacie „Dziady” Adama Mickiewicza czy utworze „Kordian” Juliusza Słowackiego. Motywów patriotycznych można szukać również w literaturze współczesnej – książce „Kamienie na szaniec”. Zarówno powieści, jak i tomiki wierszy pisanych ku pokrzepieniu serc znajdziesz w naszym sklepie. Świat poezji jest przepiękny, wrażliwy i porusza wiele ważnych tematów. Sprawdź dostępne propozycje i daj się oczarować!