Przedwiośnie – główne wątki

Autor: Marta Grandke

„Przedwiośnie” to powieść Stefana Żeromskiego, która opowiada o losach młodego chłopca, Cezarego Baryki, który dorasta w trakcie burzliwych i historycznych wydarzeń. Początkowo akcja rozgrywa się w Rosji, w Baku, później zaś przenosi się do Polski, która świeżo odzyskała niepodległość po czasach zaborów. Żeromski w swoim dziele porusza wiele wątków, które łączy postać głównego bohatera, czyli dorastającego Cezarego.

Wątek patriotyczny

Ponieważ Żeromski opowiada o czasach, w których Polska ponownie wróciła na mapy Europy, to pojawia się w jego dziele wątek patriotyzmu. Ma on różne oblicza i bywa wyrażany na odmienne sposoby. Patriotą jest rosyjski urzędnik, Seweryn Baryka, który całe życie marzy o powrocie do ojczyzny i przekonuje do wyjazdu do Polski swojego syna. Patriotą jest Szymon Gajowiec, pracujący w Ministerstwie Skarbu, realnie kształtujący losy państwa po wojnie. Patriotyzmem wykazują się także żołnierze walczący na froncie w czasie wojny z bolszewikami. Żeromski pokazał więc, że w tych trudnych czasach polski patriotyzm nie miał jednej definicji i objawiał się na wiele różnych sposobów i w zaskakujących okolicznościach.

Wątek sytuacji politycznej Polski

Autor wiele miejsca poświęca temu, jak kształtowała się w tamtych czasach sytuacja polityczna Polski. Opisuje, jak organy rządowe odpowiedzialne były za to, w jakim kierunku pójdzie aparat polityczny państwa i jakie reformy zostaną wprowadzone. Pokazał też, że w społeczeństwie popularne były różne sposoby odbudowy państwa. Żeromski nie zapomniał też o tym, że świeżo odzyskana wolność była zagrożona w związku z atakiem bolszewików na Europę i jego bohaterowie musieli zmierzyć się z tym niebezpieczeństwem.

Wątek rewolucji

Stefan Żeromski z reporterską niemal dokładnością opisał rewolucję w Baku. Ukazał też, jakie działania doprowadziły do jej wybuchu i czym kierowali się jej zwolennicy. Autor nie pominął żadnego krwawego i okrutnego szczegółu wydarzeń, które miały miejsce w trakcie rewolucji. Nie dokonał jednak ich oceny, pozostawiając ją czytelnikom. Opis rewolucji w „Przedwiośniu” może służyć za ostrzeżenie przed tym, czym kończą się gwałtowne, polityczne przewroty i chęć wprowadzania odgórnych, radykalnych zmian.

Wątek dorastania

W „Przedwiośniu” szczególnie ważny jest wątek dorastania głównego bohatera, czyli Cezarego Baryki. Czytelnik poznaje go jako chłopca, a żegna już jako dojrzałego młodzieńca. Baryka jest stopniowo kształtowany przez liczne wydarzenia historyczne i otaczających go ludzi. Początkowo jest naiwny i łatwo jest nim manipulować. Z czasem jednak dojrzewa, a jego poglądy nabierają ostatecznego kształtu, uformowanego przez trudne doświadczenia, które miały miejsce w życiu bohatera.

Wątek miłosny

Wraz z przybyciem Cezarego Baryki do Nawłoci pojawia się także wątek miłosny. Bohater romansuje z trzema kobietami – Laurą Kościeniecką, Karoliną Szarłatowiczówną i Wandą Okszyńską. Wszystkie trzy są nim zainteresowane, ale uczucie Baryki pcha go w ramiona zaręczonej z Barwickim Laury. W wyniku zazdrości i rywalizacji zostaje otruta Karolina, na której mści się odrzucona Wanda. Sam Cezary zostaje przyłapany na romansie z Laurą przez jej narzeczonego i odrzucony przez ukochaną. Wątek miłosny pełen jest więc tragedii i właściwie nikt z zaangażowanych bohaterów nie doczekuje się szczęśliwego zakończenia swoich sercowych perypetii.

Wątek rodziny

W wątku rodzinnym Żeromski pokazuje, jak ważna w życiu każdego człowieka jest rodzina. To przecież właśnie matka, Jadwiga, dba o swojego syna w trakcie rewolucji i ciężko pracuje, by mógł on cokolwiek zjeść i być bezpieczny. Ojciec wpaja mu z kolei miłość do ojczyzny i wraca do niego, mimo iż jest zniszczony wojną i ranny. Żeromski pokazuje, że w trudnych czasach rodzina powinna się wspierać i być dla siebie opoką. Cezary zaczyna rozumieć to dopiero po czasie, po śmierci swoich rodziców.

Dodaj komentarz