Jednym z najsłynniejszych dzieł polskiej literatury jest komedia „Zemsta” autorstwa Aleksandra Fredry. Opublikowano ją w roku 1834, a mimo to wciąż jest obecna w dyskusji o kulturze i zdobywa kolejnych czytelników. Doczekała się także swoich adaptacji, teatralnych oraz filmowych. „Zemsta” jest więc dziełem, które nie tylko śmieszy, ale także przyciąga swoją uniwersalnością.
„Zemsta” to dzieło opowiadające historię sąsiedzkiego konfliktu o zamek. Główni bohaterowie, Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek, od lat nie potrafią dojść do porozumienia. Nieustannie wymyślają nowe sposoby, by uprzykrzyć sobie nawzajem życie. W tle rozgrywa się także zakazana historia miłosna bratanicy Cześnika, Klary i syna Rejenta, czyli Wacława. Wszystko to okraszone jest sarmackim, dosadnym humorem. Pełna jest ona także komicznych postaci, takich jak na przykład Józef Papkin, bohater wykreowany w oparciu o liczne kontrasty zawarte w jego osobie.
Ogromna siła komedii Fredry tkwi w opowiedzianej przez autora historii. Jest ona uniwersalna i mogłaby zdarzyć się w każdych czasach. U Fredry osadzona jest w wieku XIX, ale równie dobrze działałby przeniesiona także do XX i XXI wieku. Dzięki ponadczasowemu humorowi, dobrze zarysowanym postaciom oraz uniwersalnym wartościom, jakie prezentuje to dzieło, komedia Fredry od lat zdobywa kolejnych czytelników, którzy zaśmiewają się do łez nad wypowiedziami Papkina czy Cześnika. Ich problemy znane są od lat, w związku z tym wielu czytelników może odnaleźć w nich znajome elementy.
Fredro zastosował też uniwersalny dowcip, oparty na komizmie sytuacyjnym czy językowym. Jest on więc zrozumiały dla wszystkich, dlatego też komedia ta jest nieustannie żywa i obecna w polskiej literaturze. Fredro wyśmiewał także ponadczasowe motywy, takie jak na przykład przywary narodowe Polaków. Współczesny czytelnik może więc odnaleźć w tekście coś znanego i bliskiego jego przeżyciom. Na korzyść dzieła pracuje także jego nieskomplikowana i wciągająca fabuła.
Jak widać, „Zemsta” to dzieło, które doskonale się starzeje, a wszystko to dzięki uniwersalnemu humorowi i doskonałej, prostej fabule, pełnej komizmu sytuacyjnego oraz dowcipnego języka. Historie Cześnika, Rejenta, Klary, Wacława i Podstoliny wciąż wciągają kolejne pokolenia czytelników, którzy zaśmiewają się nad opowieścią o nich i z zainteresowaniem śledzą, do czego doprowadzi wszystkich awantura o zamek i doskonale się przy tym bawią.