Utwór Adama Asnyka pod tytułem „Do młodych” jest bezpośrednim zwrotem do młodego pokolenia. Podmiot liryczny zachęca młodych ludzi do odkrywania, przecierania nowych szlaków i zdobywania wiedzy, napominając, aby nie zapominali o przeszłości i historii. Zauważa jednak, że każde pokolenie zapomina o poprzednim i przewiduje, że taki los w przyszłości spotka również młodych odkrywców.
Do młodych – analiza tekstu, środki stylistyczne
Utwór „Do młodych” to przykład liryki apelu, ponieważ podmiot liryczny wciąż zwraca się do adresata w trybie rozkazującym: szukajcie, nieście. Słowa te są często powtarzane, są to w tym wypadku anafory. W tym utworze została zastosowana apostrofa, czyli zwrot do adresata, w tym wypadku do młodych. Nie można jednak zaobserwować obecności podmiotu lirycznego w utworze, dlatego jest to również liryka pośrednia.
Autor zastosował w tekście wiele wykrzyknień, np. Szukajcie nowych, nieodkrytych dróg! mających na celu zwrócenie uwagi odbiorcy i podkreśleniu wagi słów podmiotu lirycznego, któremu zależy na wzbudzeniu emocji adresata. W utworze znajdują się liczne epitety, np. barwne mity, legendowy mrok, ludziom niebiańskim, które pełnią funkcję wzbogacenia wypowiedzi, podkreślenie cech poszczególnych osób i rzeczy.
Autor użył również metafor, np. Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy, choć sami macie doskonalsze wznieść, aby lepiej zobrazować swój apel do młodych osób. W tekście znaleźć można również uosobienie, czyli nadanie cech osób zjawiskom lub rzeczom, w tym wypadku miłości ludzkiej: niech miłość ludzka stoi tam na straży. W niniejszym utworze zastosowany został również symbol, np. wiedzy pochodnia. Pochodnia, jako coś jasnego, rozświetlającego ciemności, tak samo jak i wiedza, która ma oświetlać młodemu pokoleniu drogę i pozwalać na nieustanny rozwój.
Do młodych – interpretacja utworu
Utwór Adama Asnyka „Do młodych” został napisany w 1880 roku, a więc w epoce pozytywizmu w Polsce, który zaczął się wraz z upadkiem Powstania Styczniowego, kończącego umownie czasy romantyzmu w polskiej literaturze.
W pierwszych zwrotkach wiersza podmiot liryczny nieustannie zachęca młode pokolenie do odkrywania, budowania nowej rzeczywistości i odkrywania prawdy o otaczającym ich świecie. Uważa, że młodzi ludzie z pewnością osiągną o wiele więcej niż poprzednie pokolenia, zbudują lepszą rzeczywistość i obalą pewne mity, które pokutowały w przeszłości. Będą to czyny chwalebne, które zrobią wrażenie na obserwujących ich z góry przodkach – o czym świadczy fragment ludziom niebiańskim nie zabraknie zachwytów. Zwraca jednak uwagę, że ich wzrok sięga o wiele dalej, niż są w stanie zauważyć młodzi, żyjący ludzie. Młode pokolenie pewne siebie i swoich osiągnięć, ma zapewne wrażenie, że pamięć o nich nigdy nie zaginie, gdyż zbudowali tak wspaniały świat. Obserwujący ich przodkowie wiedzą, że spotka ich taki sam los, jak wszystkie inne pokolenia, które już odeszły.
Podmiot liryczny przestrzega, aby młodzi nie zapominali o tym, co zbudowały pokolenia żyjące przed nimi, mimo, że nie jest to tak imponujące, jak teraźniejsze osiągnięcia adresatów. Dowodem na to jest cytowany już fragment Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy, choć sami macie doskonalsze wznieść. Słowa każda epoka ma swe własne cele i zapomina o wczorajszych snach świadczą jednak o tym, że wszystkie pokolenia w rzeczywistości myślą dokładnie tak samo, ale mimo tego dosięga ich bezlitosne przemijanie.
Podmiot liryczny wciąż nawołuje do szacunku wobec historii, wobec przodków i dbania o pamięć o ich osiągnięciach i o nich samych, przewidując, że i tak zostaną wkrótce zapomniani. W ostatniej zwrotce utworu ma miejsce silne nawiązanie do przemijania, bowiem podmiot liryczny wprost mówi, że w przyszłości i pamięć o młodym pokoleniu i jego osiągnięciach przepadnie, na co dowodem są słowa I wasze gwiazdy, o zdobywcy młodzi, w ciemnościach pogasną znów!
Tematyką wiersza jest nieuchronne przemijanie. Z jednej strony podmiot liryczny jest pełen uznania dla młodych osób i ich odkryć oraz chęci do zdobywania wiedzy i sposobu budowania lepszej rzeczywistości. Chciałby, aby pamięć o przodkach nigdy nie zginęła, a ludzie z czcią podchodzili do swojej historii. Aby szanowali to, co zostało zbudowane, zanim się pojawili, mimo, że sami stworzą lepszą przyszłość. Wie jednak, że jest to niemożliwe, gdyż ludzie w każdej epoce myślą w ten sam sposób i, niestety, przeszłość jest dla nich nieistotna.
Podmiot jest boleśnie świadomy, że z każdym pokoleniem dzieje się dokładnie to samo – odchodzi w niepamięć, gdy przeminie. Utwór ten może mieć historyczne odniesienie do wydarzeń w Polsce w czasach, kiedy skończyła się epoka romantyzmu, a zaczęła epoka pozytywizmu.
Autor mógł chcieć w ten sposób przekazać młodzieży, aby nie zapominali o tym, co zbudowali ludzie epoki romantyzmu, którzy oddawali życie za wolność swojego kraju. Miłość w epoce romantyzmu pełniła ważną funkcję, również ta do ojczyzny. Dlatego słowa o miłości, która stoi na straży ołtarzy przeszłości, mogą symbolizować wartości epoki romantyzmu.
W epoce pozytywizmu większą wartością była praca, wiedza i nauka, do której wciąż nawołuje podmiot liryczny. Wiersz ten mógł nieść przekaz do pozytywistycznej młodzieży, aby w zgodzie ze sobą wyznawała swoje wartości i się rozwijała, ale nie lekceważyła osiągnięć i poświęceń romantyków, szanując je i pamiętając o nich.