“Makbet” jest jedną z najbardziej znanych tragedii, które stworzył William Szekspir. Napisana została ona około 1606 roku. Pisząc ją, Szekspir korzystał ze szkockich przekazów historycznych dotyczących króla Makbeta. Jest to historia o władzy i zbrodni, jaka została przez niego popełniona, by do tej władzy dojść. Sztuka ta była wielokrotnie adaptowana i wystawiana, przetłumaczono ją także na kilkadziesiąt różnych języków. Zawiera także wiele popularnych motywów literackich, które często pojawiają się w dziełach nie tylko Szekspira.
Motyw zabójstwa
Najważniejszym motywem “Makbeta”, który definiuje kształt całej sztuki jest zabójstwo. Zostaje ono popełnione przez tytułowego bohatera. Sama tragedia często nazywana jest wręcz studium zbrodni. Makbet w wyniku usłyszanego proroctwa zwabia w pułapkę, a następnie morduje króla Dunkana i przejmuje jego miejsce. Jest to pierwsza zbrodnia Makbeta i przychodzi mu ona z największym trudem. Makbet był wojownikiem, który wcześniej mordował już ludzi na polach bitew, jednak to zamordowanie śpiącego króla niszczy jego duszę. Kolejne zbrodnie przychodzą już Makbetowi z łatwością – zleca on zamordowanie kolejnych poddanych. Tylko śmierć samego Makbeta może przerwać ten makabryczny łańcuch zbrodni, gdzie jedno morderstwo napędza kolejne. Zbrodnie są także powodem, dla którego Makbet traci zdrowe zmysły, zaczyna halucynować i cierpieć z powodu urojeń. Sztuka przedstawia więc rozkład ludzkiej świadomości pod wpływem dokonanych zbrodni.
Motyw władzy
Kolejną motywacją bohaterów tragedii oraz motywem literackim, który w niej występuje, jest władza. To właśnie jej żądza sprawia, że Makbet zaczyna popełniać zbrodnie i jest ona jego głównym celem w życiu. Makbeta do sięgnięcia po władzę popycha także jego własna żona, lady Makbet, a same ambicje bohatera w tej kwestii rozbudza spotkanie z trzema wiedźmami, które nazywają go przyszłym królem. Sprawia to, że Makbet zaczyna zaczyna kroczyć ścieżką, która go to tego tytułu doprowadzi. Władza jednak nie daje mu szczęścia – Makbet jest krwawym tyranem, a popełnione zbrodnie ciążą mu na sumieniu i nie pozwalają spokojnie spać. Obawia się także, że jego również ktoś zabije, by sięgnąć po tron, tak jak on to zrobił z królem Dunkanem. Szekspir w ten sposób dał do zrozumienia, że władza nie może zostać zdobyta i utrzymana za pomocą intryg i zbrodni.
Motyw wiedźmy
Motyw wiedźmy objawia się w sztuce w postaci trzech kobiet, które Makbet spotyka, wracając z bitwy pod Fortes i które nazywają go przyszłym królem. To właśnie spotkanie trzech wiedźm jest tym momentem, w którym Makbet zaczyna zastanawiać się nad sięgnięciem po władzę, co wcześniej absolutnie nie przyszło mu do głowy. Trzy wiedźmy ze swoimi proroctwami wprowadzają też do sztuki element fantastyczny i nadprzyrodzony. Wprawiają one w ruch całą akcję sztuki, rozpoczynając ciąg zdarzeń, który ostatecznie doprowadza do śmierci Makbeta. Bohater wiedźmy spotyka na wrzosowisku – w miejscu, w którym dzieją się rzeczy tajemne i niedostępne dla zwykłych śmiertelników. Wiedźmy są tu reprezentantkami świata nadprzyrodzonego, pełnego tajemnic i wiedzy niedostępnej dla reszty społeczeństwa.
Motyw kary
Skoro jest motyw zbrodni, to musi być także motyw kary za niej. Makbet co prawda zdobywa władzę, ale nie odbywa się to bez kosztów. Bohater stopniowo traci zmysły, dręczą go halucynacje i omamy, nigdzie nie czuje się bezpiecznie. Makbeta dopadają też wyrzuty sumienia, które zakłócają spokój jego ducha i nie pozwalają normalnie funkcjonować. Jego karą jest powolne popadanie w obłęd, rodząca się paranoja, a następnie samobójstwo również dręczonej wyrzutami sumienia żony – której wydaje się, że ma ręce nieustannie poplamione krwią, aż wreszcie własna śmierć. Od pewnego momentu Makbet jest już świadomy tego, że nie uniknie kary, jest ona nieuchronna i nie jest w stanie się przed nią schować czy uchronić. Pokazuje to, że popełniając zbrodnię, człowiek nigdy się od niej nie uwalnia i nie można po niej normalnie żyć.
Motyw małżeństwa
Małżeństwo Makbetów jest wyjątkowe na tle swoich czasów – bardziej partnerskie, nie oparto go o relację siły, Makbet radzi się żony i współpracuje z nią. Razem też pogrążają się w zbrodni, do której skłania męża lady Makbet. Nie widać jednak między nimi płomiennego uczucia.
Motyw proroctwa
Motyw proroctwa jest tym, który napędza całą resztę działań bohaterów. Zanim Makbet wysłuchał go, nie śniło mu się podniesienie ręki na swojego króla i sięgnięcie po władzę. Proroctwo nie powiedziało Makbetowi w jaki sposób ma zostać królem, więc to on sam zdecydował się wstąpić na ścieżkę zbrodni, która doprowadziła go do śmierci w pojedynku z Makdufem. Inne proroctwo wiedźm powiedziało Makbetowi, że nie zginie on z ręki człowieka zrodzonego z kobiety i nie zostanie on pokonany, dopóki las Birnam nie podsunie się pod mury jego zamku. Makbet myśli, że jest bezpieczny, jednak okazuje się, że lasem są żołnierze angielscy ukryci pod gałęziami drzew, a Makduf urodził się dzięki cesarskiemu cięciu. Makbet sam więc okłamywał siebie za pomocą proroctw.