Carpe diem należy do najbardziej znanych cytatów pochodzących z czasów starożytnych. Sentencja z pieśni Horacego wpłynęła nie tylko na postrzeganie przyszłości i podejście do teraźniejszości u niektórych ludzi, ale i na literaturę polską oraz obcojęzyczną. Co oznacza „carpe diem”?
Carpe diem – co oznacza sentencja i skąd pochodzi?
„Carpe diem”, czyli chwytaj dzień, to sentencja, która pochodzi z pieśni Horacego. Horacy napisał w niej: „Chwytaj dzień, bo przecież nikt się nie dowie, jaką nam przyszłość zgotują bogowie…”
Tym samym zalecał, by odbiorcy jego dzieła skupili się na teraźniejszości, gdyż tylko ona jest pewna. Przyszłość jest nieprzewidywalna, dlatego czynienie zbyt odległych planów nie ma sensu. Cieszenie się życiem daje z kolei satysfakcję z bieżącego dnia bez zamartwiania się, co przyniesie jutro. Chwytając dzień, powinno się również zapomnieć o przeszłości. Jej rozpamiętywanie i rozdrapywanie ran przynosi jedynie ból po tym, co nie wróci.
„Carpe diem” zachęca do wykorzystywania nadarzających się okazji bez ciągłego skupiania się na konsekwencjach swoich działań i rozważaniu wszystkich za i przeciw. Horacy w swoich utworach zwracał uwagę na brak możliwości przewidzenia swojej śmierci, dlatego w maksymie „chwytaj dzień” umieścił również przekaz dotyczący bezzasadności obawiania się o jej nadejście. Lęk przed śmiercią niepotrzebnie paraliżuje człowieka i sprawia, że rezygnuje z rzeczy, które może zrobić w życiu oraz z licznych przyjemności.
Motyw „carpe diem” pojawiał się w licznych utworach o wymowie epikurejskiej. Można znaleźć go między innymi w utworach napisanych przez Adama Asnyka, „Pieśniach” Jana Kochanowskiego oraz w tekstach z okresu Młodej Polski.
Horacy – kim był?
Horacy, czyli Kwintus Horacjusz Flakkus, był poetą rzymskim żyjącym w I w. p.n.e. Określano go mianem największego liryka łacińskiego i mistrza satyry. Jego sławę przewyższał jedynie Wirgiliusz. Horacy napisał 162 dzieła, które cechowały się bogatą treścią i niezwykłym kunsztem. Pisał zarówno poezję erotyczną i biesiadną, jak i poważne dzieła, w których poruszał tematy moralne, polityczne, filozoficzne i retoryczne. O umiejętnościach retorycznych Horacego świadczy zwłaszcza „Sztuka poetycka”, czyli pierwszy podręcznik teorii literatury napisany w języku łacińskim. Śmierć Horacego do dziś owiana jest tajemnicą, gdyż zmarł wkrótce po swoim mecenasie bez pozostawienia testamentu. Historycy spekulują, że mógł popełnić samobójstwo i wypić truciznę.