Drakońskie prawa to związek frazeologiczny, który pochodzi ze starożytności. Oznacza wyjątkowo surowe prawo z ogromnymi karami dla przestępców. Obecnie niewiele porządków prawnych jest równie surowych co ateńskie prawo, stworzone przez Drakona. Skąd wzięło się określenie drakońskie prawa i na czym polegały przepisy autorstwa Drakona?
Kim był Drakon?
Drakon, czyli w języku starogreckim „smok”, był starożytnym prawodawcą ateńskim. Żył w VII w. p.n.e. Zasłynął stworzeniem kodeksu, który zebrał istniejące już wcześniej prawa zwyczajowe. Kodeks Drakona słynął z okrucieństwa i karania śmiercią. Plutarch nazwał drakońskie prawa mianem pisanych krwią. W rzeczywistości do czasów współczesnych zachowała się jedynie część Kodeksu Drakona, zawierająca opisy najsurowszych kar wyryte na tablicach. Pozostałe prawa były mniej surowe.
Główną zasługą Drakona było ustalenie norm prawa zwyczajowego w wersji pisemnej, która ograniczała ryzyko nadużyć ze strony sędziów. Dodatkowo Drakon rozróżnił pojęcie zabójstwa zamierzonego i niezamierzonego oraz wprowadził proces za nakłanianie do zabójstwa innej osoby.
W prawach Drakona kara śmierci groziła za kradzież bez względu na to, co zostało skradzione. Przestępstw nie różnicowano na mniejsze i większe. Alternatywą dla kary śmierci była sprzedaż skazanego do niewoli. Za część przewinień groziła kara pieniężna lub publiczna chłosta. Poza morderstwem żadnego przestępstwa nie ścigano z urzędu, dlatego poszkodowani byli zmuszani do samodzielnego zgłaszania skarg. Ateńczycy uznawali kary Drakona za zbyt surowe, dlatego w 594 r. p.n.e. nakazali Solonowi ułożenie nowego kodeksu.
Drakońskie prawa – co oznaczają?
Drakońskie prawa to prawa wyjątkowo surowe, w których nie ma praktycznie żadnych odstępstw od wymierzenia kary za przewinienia. Kara często jest bardziej surowa niż przestępstwo, a jej rolą jest przede wszystkim odstraszanie potencjalnych przestępców. Drakońskie prawo oznacza kary, które są surowe i nieuchronne. Do dziś dawny ateński kodeks stanowi synonim przepisów stosowanych w krajach łamiących podstawowe prawa człowieka i nieprzestrzegających zasad humanitarnego traktowania więźniów.
Mianem drakońskich określa się również same kary, nie tylko zbiory praw. Przestępcy zdemoralizowani i działający na szkodę ogółu społeczeństwa nie mogą liczyć na możliwość skorzystania z okoliczności łagodzących, które mogą obniżyć ostateczny wynik kary. Według Drakona jedynie nieuchronność surowej kary skutecznie eliminuje ze społeczeństwa niebezpieczne jednostki.