Jedną z najważniejszych i najpopularniejszych powieści dla dzieci w literaturze polskiej wciąż pozostaje „Akademia pana Kleksa” autorstwa Jana Brzechwy. Opowiada ona historię mającą miejsce w tytułowej Akademii, w której nietypowych rzeczy uczą się tylko chłopcy z imionami rozpoczynającymi się na literę „A”. Dyrektorem tej szkoły jest tytułowy Ambroży Kleks, człowiek wyróżniający się na każdym kroku, postać bardzo nietypowa i oryginalna.
Charakterystyka Ambrożego Kleksa
Ambroży Kleks jest jedną z głównych postaci powieści Brzechwy. Jest też nie tylko dyrektorem Akademii, ale także jej założycielem. Wygląda, jakby był w średnim wieku, ale pewnego dnia oznajmia Adasiowi Niezgódce, że jest od niego o dwadzieścia lat młodszy, ponieważ każdej nocy kurczy się do rozmiarów dziecka. Jest średniego wzrostu, ale trudno coś więcej powiedzieć o jego sylwetce, ponieważ nosi bardzo obszerne ubrania. Lubi nosić bordowy lub czekoladowy surdut, cytrynową kamizelkę oraz sztywny i wysoki kołnierzyk. Luźne spodnie dyrektora często wyglądają jak balon, ponieważ mają tendencję do nadymania się. Całość stroju odznacza się także niezliczonymi kieszeniami, w których pan Kleks przechowuje wiele rzeczy. Uwagę przyciągają jego włosy, które mienią się z kolei wszystkimi kolorami tęczy. Ma także charakterystyczny zarost, na który składają się pomarańczowe wąsy czarna broda. Ma także bardzo duży nos, który wyróżnia się w jego twarzy, świdrujące oczy oraz liczne piegi, które zdobią jego twarz. Zakłada także srebrne binokle.
Pan Kleks jest bardzo oryginalną postacią, ale pozostaje przy tym miły i uprzejmy. Można z nim swobodnie żartować, a on sam patrzy na wszystko z ogromnym optymizmem. Wierzy, że ludzie są dobrzy i stara się wszystko widzieć w jasnych barwach. Sprawia przez to wrażenie osoby nieco infantylnej i niepoważnej, ale w istocie można z nim także poważnie porozmawiać. Uczniowie Akademii uwielbiają swojego dyrektora. Oprócz tego, że jest on dobrym i pozytywnie nastawionym do życia człowiekiem doskonale zajmuje się także prowadzeniem Akademii. Ma czas dla wszystkich swoich uczniów i uczy uch nietypowych rzeczy, takich jak na przykład leczenie chorych sprzętów czy kleksografia. Jeżeli któryś z jego uczniów ma jakiś problem, to może bez wahania udać się do swojego dyrektora po poradę w tej sprawie. Pan Kleks wychodzi z założenia, że to rozmowa, a nie kary, są najlepszą drogą do edukacji. Jest on więc osobą, na której jego podopieczni mogą polegać.
W Akademii pana Kleksa uczniowie nie są oceniany wyłącznie za swoje wyniki. Dyrektor dostrzega także ich próby, chęci i starania. Widzi, gdy ktoś wkłada bardzo dużo wysiłku w swoje akcje i to także nagradza. Pan Kleks jako nagrody wręcza uczniom w Akademii piegi. Dostają je na przykład chłopcy, którzy angażują się w szkole w dodatkowe aktywności.
To, co wyróżnia pana Kleksa na tle innych ludzi, to jego niezwykłe umiejętności, które zachwycają uczniów. Dyrektor między innymi potrafi zmieniać rozmiar swój czy różnych przedmiotów oraz umie unosić się w powietrzu. Uczniowie starają się go naśladować, ale ostatecznie tylko Adam Niezgódka dokonuje tej sztuki. Potrafi także czytać w cudzych myślach. Pan Kleks sam naucza niemal wszystkich przedmiotów, które są wykładane w Akademii. Co rano wszyscy zbierają się na apel w jego gabinecie, a pan Kleks zbiera senne lusterka i przegląda wszystko to, co przyśniło się chłopcom w nocy. Szczególnie interesujące marzenia notuje i zapisuje. Dyrektor samodzielnie przygotowywał także codziennie posiłki dla swoich podopiecznych, co było jego wyrazem troski.
Jednak nawet pan Kleks cierpi z powodu roztargnienia i traci swoją pamięć. Przez to codziennie musi pić specjalny płyn, który mu ją przywraca. Jego dobroć i wiara w ludzi potrafią także stać się jego wadami, co udowodniła sytuacja z golarzem Filipem. Pan Kleks pozostał bezradny wobec niegrzecznych wybryków Alojzego. Nie potrafił nad nim zapanować i uchronić przed nim innych uczniów. Jego metody nauczania nie działały więc w starciu z czyjąś złośliwością oraz złą wolą. W efekcie tego Alojzy niemal pokonał pana Kleksa, niszcząc jego sekrety zapisane na tabliczkach. Dopiero w obliczu takiego zagrożenia dyrektor Akademii zdecydował się rozmontować ożywioną lalkę i odesłać ją do Filipa. Jak widać, mimo swoich niezwykłych umiejętności, pan Kleks nie jest niezwyciężony. Jego łagodność została w tym przypadku okrutnie wykorzystana, na czym ucierpiała także jego szkoła i przebywający w niej uczniowie, narażeni na okropne zachowanie Alojzego. Pan Kleks pragnie także pozostawać w dobrych stosunkach z innymi, co było widoczne w jego przygnębieniu po kłótni z golarzem Filipem. Miało to zły wpływ na całą Akademię. Pan Kleks był z nią więc bardzo blisko związany.
Ambroży Kleks jest więc bardzo oryginalną, zadziwiającą i wzbudzającą sympatię postacią. Odznacza się niesamowitymi umiejętnościami i jest człowiekiem optymistycznym, pełnym wiary i sympatii do innych ludzi. Sprawia to, że uczniowie w jego Akademii bardzo lubią swojego dyrektora i nie wahają się przed udaniem się do niego w razie problemów.