Mała apokalipsa – problematyka

Autor: Marta Grandke

Powieść autorstwa Tadeusza Konwickiego zatytułowana „Mała Apokalipsa” opowiada o życiu w Warszawie w trudnych czasach PRL-u. Głównym bohaterem dzieła jest pisarz, który ma dokonać samospalenia pod Pałacem Kultury w ramach buntu przeciwko władzy radzieckiej, jaka wówczas panowała w Polsce. Dzieło Konwickiego porusza więc bardzo złożoną i ciekawą problematykę, która pojawia się w wielu wątkach tej powieści.

Jednym z zagadnień, o który opiera się problematyka utworu Konwickiego jest władza autorytarna i los jednostki pod jej rządami. Pisarz ukazał rzeczywistość kraju, w którym polityka była uzależniona od decyzji Związku Radzieckiego, do którego w czasie trwania akcji dzieła Polska miała się przyłączyć. Oprócz rzeczywistości, jaka panowała w okresie rządów autorytarnych, autor pokazał też losy jednostki w takim świecie. Musi ona sobie radzić z licznymi przeciwnościami, próbować zaspokoić swoje podstawowe potrzeby i uniknąć narażania się władzy oraz aparatom przemocy państwowej, takich jak milicja czy wojsko. Pisarz pokazuje, jak ludzie zostają sprowadzeni do masy, której celem istnienia jest całkowite podporządkowanie się władzy i jej rozporządzeniom.

Z problematyką działań władzy wiąże się także stosowana przez nią propaganda i fałszowanie rzeczywistości. Autor opisuje metody, z jakich korzystał rząd, by przekonać ludzi, że otaczający świat jest inny niż im się wydaje i że wszystko, co się dzieje, musi być zgodne z linią partii. Władza uciekała się do różnych rozwiązań i kłamstw, by udowodnić, że wszystko jest zgodne z jej założeniami, przez co rzeczywistość otaczająca narratora pełna jest absurdów i zakłamania.

Dzięki temu wszystkiemu Konwicki zajmuje się także problematyką obrazu PRL-u. Kreśli jego wiarygodny opis i przybliża czytelnikom to, w jaki sposób państwo działało w trakcie trwania poprzedniego systemu. Można z tego dzieła czerpać wiedzę na temat tego, jak wyglądało ówczesne życie, oczywiście pamiętając, że te informacje zostały przefiltrowane przez fikcję literacką. Pokazuje to jednak sposób, w jaki ten świat był odbierany przez społeczeństwo.

Ostatecznie Konwicki porusza także problematykę tego, jak w PRL-u funkcjonował pisarz i literatura. Pokazuje, jakie zadania stały przed literatem i jakie problemy musiały poruszać dzieła literackie. W obliczu cenzury rola pisarza w społeczeństwie była szczególnie ważna i Konwicki także porusza tę tematykę w swojej powieści.

Dodaj komentarz