Dojrzewanie człowieka wiąże się z trudnymi emocjami. Jest to etap przejściowy między dzieciństwem a dorosłością, gdy wiele przekonań zostaje zweryfikowanych przez okrutne realia rzeczywistości. To także okres zmian na podłożu hormonalnym i biologicznym, przez co zmieniają się także nasze przekonania o nas samych. Choć w dużym stopniu każdy przeżywa to samo, nie istnieją idealne rady, w jaki sposób sobie z tym poradzić. Młodzi ludzie są łatwowierni, przez co dużo łatwiej ich wykorzystać. Są bardziej podatni na manipulacje oraz częściej zaufać pięknym, choć nierealnym ideom. Jako przykład może posłużyć cała literatura romantyczna, pisana głównie przez młodych, ambitnych ludzi, którzy byli gotowi poświęcić wszystko dla ideałów takich jak wolność, czy miłość. Młodzieńczy bunt widać w wielu tekstach literatury.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku przyszłość rozwoju państwa stała pod znakiem zapytania. Nie wiadomo było, czy uda się zjednoczyć kraj po 123 latach przebywania terytorium pod trzema różniącymi się od siebie rządami. Problemy te opisuje Stefan Żeromski w „Przedwiośniu”. Pokazuje możliwe drogi, jakie może obrać Rzeczpospolita. Skupia się jednak również na pokazaniu młodości jednostki, nie tylko państwa. Cezary Baryka jest młodym mężczyzną, który początkowo wierzy w rewolucję komunistyczną. Chodzi na spotkania komunistów, dyskutuje z matką na temat słuszności tych racji. W końcu bierze w niej udział w 1917, jednak obserwując prawdziwe oblicze przewrotu, zawodzi się na idei, w którą z całym przekonaniem wierzył. Moment rozczarowania jest wyjątkowo bolesny, ponieważ wiąże się ze śmiercią matki. Kobieta nie oddała wszystkich kosztowności komunistom, gdyż spodziewała się, że może dojść do głodu. Stać było ją dzięki temu na zapewnienie sobie i synowi dobrobytu. Skazano ją za to na prace fizyczne, przez które zmarła. Widząc okrucieństwo i krwawość rewolucji, decyduje się na wyjazd wraz z ojcem do Polski, ojczyzny rodziców. Przekonuje go między innymi opowieść Seweryna Baryki o szklanych domach. Miały być one standardem w miastach oraz na wsiach. Nowoczesne budynki pozwalałyby na utrzymanie higieny oraz ciepłej temperatury, ze względu na ogrzewanie. Historia ta przekonała podczas podróży młodego Cezarego. Trudno było mu się więc zderzyć z rzeczywistością, która odbiegała od tych historii.
Cezary przeżywa również, w pewien sposób na wzór romantycznych bohaterów, zawód miłosny. Rozkochuje w sobie trzy kobiety, przez co najmłodsza otruwa Karolinę. Baryka jest jednak w romansie z Laurą, mimo że ma ona narzeczonego. Gdy wychodzi to na jaw, zmuszony jest opuścić Nawłoć, do której trafia po wojnie polsko-bolszewickiej z na zaproszenie przyjaciela, Hipolita Wielosławskiego.
Inną znaną opowieścią o dorastaniu jest „Buszujący w zbożu” Jerome Davida Salingera. Siedemnastoletni Holden nie potrafi odnaleźć się w domu ani w szkole. Czuje się wyalienowany i osamotniony. Ucieka ze szkoły, z której został i tak wyrzucony. Wie, że jest rozczarowaniem dla swoich rodziców, którzy posłali go do dobrej placówki, w której jednak chłopak sobie nie radzi. Przebywa sam w Nowym Jorku, gdzie wpada w złe towarzystwo. Pokazuje to dosadnie scena, gdy zamawia prostytutkę. Chłopak chce być wysłuchany, brakuje mu tego wśród otaczających go dorosłych, jak i rówieśników. Dopiero choroba i długi pobyt w szpitalu zainteresowała jego bliskich. Holden przeżywa rozterki, chciałby wiele osiągnąć i zmienić, jednak ciągle zderza się z przygnębiającą rzeczywistością.
Młodość często weryfikuje dziecięce, naiwne przekonania. Z tego względu jest czasem trudnym, gdy młody człowiek często czuje się zostawiony sam sobie. Należy jednak pamiętać, że z każdej sytuacji jest wyjście, a trudne chwile przeminą. Warto otwarcie rozmawiać o swoich uczuciach z bliskimi osobami, ponieważ być może one znajdą rozwiązanie sytuacji, które nam mogą wydawać się bez wyjścia. Dobrze także pogodzić się z tym, że czas dojrzewania i poznawania siebie jest ciężki, jednak każdy musi go przejść.