Jednym ze znanych dramatów romantycznych Juliusza Słowackiego jest „Lilla Weneda”, opowiadająca o baśniowych pradziejach Polski. Główną bohaterką jest tytułowa Lilla Weneda, ale olbrzymi wpływ na akcję utworu mają także postaci poboczne, takie jak jej siostra – Roza Weneda.
Charakterystyka Rozy Wenedy
Roza jest córką króla Wenedów, Derwida. Ma siostrę, Lillę oraz starszych braci, Lelum i Polelum. Roza to młoda dziewczyna, ale pełni bardzo ważną funkcję w swojej społeczności. Słowacki określa ją bowiem jako wróżkę oraz kapłankę ludu Wenedów, mieszka w grocie. Jest bowiem obdarzona nadprzyrodzonymi mocami i niezwykłymi umiejętnościami. Roza potrafi przewidywać przyszłość i robi to kilkukrotnie w trakcie trwania akcji utworu.
Podczas gdy Lilla Weneda opisywana jest jako dziewczyna młoda, skromna, delikatna oraz czuła, Roza jawi się jako jej całkowite przeciwieństwo. To osoba bardzo aktywna, zdecydowana i bez wahania podejmująca konieczne działanie. Jej czyny bywają często przerażające, Roza ma bowiem dostęp do rzeczywistości, która nie jest dostępna dla innych postaci. Działa bardzo gwałtownie i nie waha się przed strasznymi czynami. Można powiedzieć, że zapada w swego rodzaju trans.
Jedną z najważniejszych przepowiedni Rozy jest ta, o upadku rodu Wenedów i o ich przegranej w walce z Lechitami. Przekazuje ją swojej siostrze. Wróżba ma się wypełnić w ciągu trzech dni, w nocy pełnej piorunów. Roza daje tym samym swojej społeczności czas, by przygotowała się ona do walki z Lechitami.
Roza jest przekonana o słuszności swoich przepowiedni i aktywnie dąży do ich spełnienia. To ona nocą nawiedza Ślaza i przekonuje go, by przywdział zbroję Salmona, udał się do zamku Lecha, zabił króla i zdobył złotą harfę Derwida. Roza nie chce bowiem dopuścić do sytuacji, w której Wenedzi, wzmocnieni mocą harfy, wygrają walkę z Lechitami. Według jej przepowiedni muszą ją bowiem przegrać. Roza jest więc bezkompromisowa w swoich dążeniach.
Obrzędy Rozy wiążą się z przerażającymi czynami, takimi jak warzenie kości i narządów umarłych, jednak dziewczyna nie waha się i dokonuje tego, czego się od niej oczekuje. Pragnie ona bowiem zemsty na Lechitach i podąża jedyną ścieżką, która ma jej zapewnić możliwość jej dokonania. Pragnie widzieć ich cierpienia. Roza jest więc także osobą bezwzględną i na swój sposób okrutną.
Roza Weneda to postać złożona, skomplikowana i przerażająca. Jest powiązana z siłą wyższą i dąży do wypełnienia swoich przepowiedni. Zrobi wszystko, by doprowadzić do wygranej z Lechitami, nawet jeśli ma to oznaczać śmierć i upadek jej własnej rodziny. Nie waha się przed osiągnięciem swojego celu.