Inspiracje i motywy występujące w Lilli Wenedzie

Autor: Marta Grandke

Romantyczny dramat Juliusza Słowackiego, zatytułowany „Lilla Weneda” miał być wraz z „Balladyną” częścią cyklu stylizowanego na kroniki. Opisywać miały one baśniowe pradzieje Polski i Słowacki zawarł w nich liczne inspiracje i motywy, które zaczerpnął z innych kultur oraz tekstów. W ten sposób próbował stworzyć niepowtarzalną mitologię świata przedstawionego. Dzieło opowiada o losach Wenedów, mitologicznego ludu herosów, a główną bohaterką jest córka ich króla, Lilla.

W swoim dziele Słowacki często sięgał po inspiracje zaczerpnięte z różnorodnych mitologii. Odnaleźć więc w nim można między innymi elementy celtyckie i nordyckie oraz podania z utworów irlandzkich, z którymi zapoznał Słowackiego jego przyjaciel, Fryderyk Henryk Lewestam. Był on także zwolennikiem koncepcji według której Polacy mieli pochodzić od Celtów. W dziele znaleźć też można nawiązania do utworów Williama Szekspira. Widać to w portrecie postaci jaką jest Ślaz, podobny do szekspirowskich błaznów. Słowacki nie wahał się także przed wykorzystaniem w dramacie takich cech teatru antycznego, jak zasada trzech jedności. Warto również pamiętać o nawiązaniach do „Balladyny”, wraz z którą „Lilla Weneda” miała tworzyć jeden cykl. Akcja obu dzieł rozgrywa się nad baśniowym jeziorem Gopło.

Wpływy i zapożyczenia widać także w motywach wykorzystanych w dziele. Jednym z nich jest antyczne fatum, czyli los, przed którym nie można uciec. Wenedom przepowiedziana jest klęska i nie są w stanie jej uniknąć. Spotyka ich ona mimo przeważających sił w walce z Lechitami i złotej harfy, którą król Derwid porywa lud do walki. Motyw harfy króla Derwida również jest bardzo istotny. Jest to jego atrybut, dzięki któremu jest on w stanie ocalić lud Wenedów. Jest więc symbolem zwycięstwa. Z kolei Lilla i Roza podobne są do antycznych postaci kobiecych, takich jak Antygona i Kasandra. Lilla, tak jak Antygona, stoi w obliczu poważnego wyboru i próbuje uratować swoją rodzinę. Roza jest z kolei wróżbitką, wieszczącą upadek swojego rodu.

Jak widać, Słowacki czerpał liczne inspiracje i motywy z innych tekstów kultury, ze szczególnym naciskiem na antyk i mitologię. W ten sposób chciał wykreować teksty, opowiadające o baśniowych początkach Polski.

Dodaj komentarz