Wśród wielu postaci obecnych w znanym dramacie Stanisława Wyspiańskiego zatytułowanym „Wesele”, obecni są także bohaterowie reprezentujący społeczność żydowską. Jest nim między innymi Żyd, oparty na pierwowzorze bronowickiego karczmarza i ojca Racheli. Wyspiański inspirował się w jego przypadku Hirszem Singerem, ojcem Pepy Singer.
Charakterystyka Żyda
Podobnie jak inne postaci w „Weselu” Żyd również został ukazany w sposób wyolbrzymiony. Jest on karczmarzem oraz ojcem Racheli, która zjawia się na weselu bez zaproszenia. Autor podkreślił jego smykałkę do interesów, jednocześnie zaznaczając, że obraz społeczeństwa polskiego tamtych czasów nie byłby pełny bez przedstawicieli społeczności żydowskiej. Prowadzenie karczmy przez Żyda także było stereotypowym zajęciem, jakie przypisywano osobom o takim pochodzeniu. Dodatkowo bohater „Wesela” zajmował się także lichwą i udzielał pożyczek na wysoki procent. Funkcjonował jednak spokojnie obok polskiej społeczności. Chłopi na swój sposób szanowali więc Żyda, mimo iż nie darzyli go zbytnią sympatią ze względu na to, że mieli oni u niego długi.
Postać Żyda służy też ukazaniu tego, jak Polacy czuli się oszukiwani przez niego, ponieważ jemu się finansowo powodziło, a im nie. Było to podłożem narastających konfliktów, które miały dopiero eskalować, w trakcie gdy w czasie akcji „Wesela” napięcie jeszcze nie było tak odczuwalne. Żyd różni się jednak od swoich sąsiadów, zarówno pod względem religii, którą wyznaje, jak i całej mentalności. Paradoksalnie udaje się mu znaleźć w tej społeczności przyjaciela, który jest katolickim Księdzem. Ich porozumienie oparte było na tym, że wspólnie prowadzili podobne interesy. Obaj byli zaradni o poszukiwali zysku, przez co doskonale się rozumieli i dogadywali. Z kolei mieszkańcy wsi, którzy zadłużali się u Żyda i nadużywali w karczmie alkoholu, nie znajdowali u niego zrozumienia. Żyd cenił bowiem sobie zupełnie inne wartości w życiu.
W wielu sytuacjach opisywanych w „Weselu” Żyd wykazywał się sprytem i dbałością o własne interesy. Był więc on człowiekiem zaradnym i inteligentnym, który potrafił się zatroszczyć o swój los i interesy. Różnił się pod tym względem od wielu przedstawicieli chłopstwa, co mogło być jednym ze źródeł napięć między nimi. Wyspiański przejaskrawił swój opis przedstawiciela społeczności żydowskiej, ale miało to na celu uchwycenie różnić i rodzących się powoli w społeczeństwie konfliktów.