Pan Młody (Wesele) – charakterystyka

Autor: Marta Grandke

W roku 1901 po raz pierwszy na deskach teatru wystawione zostało „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego. To jego najsłynniejsza sztuka, która została zainspirowana prawdziwym wydarzeniem, jakie było wesele krakowskiego poety, Lucjana Rydla, z jego pochodzącą z chłopstwa narzeczoną, czyli Jadwigą Mikołajczykówną we wsi Bronowice. Wyspiański w swoim dziele opisał stan polskiego społeczeństwa, próbował też diagnozować jego problemy. Sportretował w nim też wiele różnorodnych postaci z różnych klas społecznych, między innymi Pana Młodego, czyli bohatera inspirowanego postacią Lucjana Rydla.

Charakterystyka Pana Młodego

Pan Młody to postać, która ma swój pierwowzór. Był nim Lucjan Rydel, przyjaciel Wyspiańskiego, młodopolski poeta, prozaik i dramatopisarz. Rydel, podobnie jak Pan Młody z „Wesela”, wziął sobie za żonę chłopkę, kobietę z innej grupy społecznej. Był to efekt tak zwanej ludomanii, która charakteryzowała ten okres w literaturze. Między mieszczaństwem a chłopstwem mimo to istniało wiele różnic niemożliwych do pogodzenia. Pan Młody jednak nie zwracał na to wszystko uwagi, był zbyt szczęśliwy z powodu zawartego właśnie małżeństwa. Nie zwracał on uwagi na to, co inni mówili o jego małżeństwie i o jego powodzeniu. Pan Młody jest więc człowiekiem, który na swój sposób uległ modzie, a co za tym idzie – podatnym na wpływy. Wyspiański uczynił z niego niemal karykaturę inteligencji i twórców tego okresu. Pan Młody bezkrytycznie zachwyca się obyczajowością chłopską, mimo iż tak naprawdę jej nie rozumie. Jest bardzo naiwny, stara się naśladować tradycje swojej żony, podczas gdy tak naprawdę jego pojmowanie ich jest bardzo płytkie. W ten sposób postać Pana Młodego nabiera cech komicznych.

Pan Młody opisywany jest jako człowiek wypowiadający się w sposób obszerny, kwiecisty, a to ze względu na jego profesję. Miał on w sobie wiele mocnych przekonań, na przykład na temat tego, że życie w mieście go unieszczęśliwia, a wyprowadzka na wieś jest najlepszym sposobem na życie. Panu Młodemu wydaje się bowiem, że życie chłopstwa to sielanka, nie dostrzega jego wad i niuansów. Wnioskować z tego można, że postrzega on życie bardzo powierzchownie, nie zagłębiając się w jego szczegóły. Może dlatego Pan Młody opisywany jest także człowiek bardzo radosny i entuzjastyczny. Jego zachwyt nad wsią bywa jednak przez jej faktycznych mieszkańców odbierany jako kpina z nich. Postać Pana Młodego zdaje się mieć niewiele wspólnego z rzeczywistością, która go otacza, co może mieć swoje źródło w jego profesji. Pan Młody, jako artysta, chętnie fantazjuje i marzy. Bardzo często zdarza mu się idealizować pewne wartości i sytuacje, nie potrafi bowiem dostrzec ich prawdziwej natury. Nawet pospolite, zwyczajne rzeczy potrafią wzbudzić w nim przesadny zachwyt. 

Ze względu na swój charakter i profesję Pan Młody widzi miłość w sposób romantyczny i sądzi, że samo uczucie jest wystarczającym fundamentem dla małżeństwa. W rzeczywistości pomija on wiele innych fundamentalnych kwestii. Dlatego jego znajomość Panny Młodej i jej świata zdaje się być powierzchowna, a bliscy Pana Młodego wieszczą, że związek ten nie ma szans przetrwać zbyt długo. Panna Młoda jest w sztuce Wyspiańskiego osobą praktyczną, z kolei Pan Młody nieustannie przebywa w świecie fantazji i marzeń, nie przejmując się wieloma przyziemnymi sprawami. Wybierając swoją narzeczoną, bohater kierował się głównie swoją fascynacją ludowością oraz fizycznym zafascynowaniem młodą dziewczyną. Nie można więc powiedzieć, że podejmował on przemyślane, rozsądne i dobrze umotywowane decyzje, nawet jeśli miały one wpłynąć na kształt całego jego życia.

Pan Młody jest więc przez Wyspiańskiego przedstawiony jako postać naiwna, prosta, oderwania od rzeczywistości i momentami wprost karykaturalna. Kieruje się on swoimi chwilowymi fascynacjami, przekonaniami i modami i widzi świat w bardzo płytki i powierzchowny sposób. Pan Młody zdaje się więc być właściwie produktem swoich czasów i profesji, jaką przyszło mu się zajmować. Jako poeta miał bowiem tendencję do przebywania w świecie fantazji częściej niż w rzeczywistości.

Dodaj komentarz