Władysław Bełza to polski poeta, którego nazywano „piewcą polskości”. Tworzył na przełomie XIX i XX wieku. Pisał głównie utwory patriotyczne, mówi się, że był poetą neoromantycznym, ponieważ swą twórczością nawiązywał do epoki romantyzmu, a także tworzył publikacje na temat życiorysu Adama Mickiewicza. Wiersz „Ziemia rodzinna” jest jednym z przykładów patriotycznych nastrojów w poezji Bełzy.
Ziemia rodzinna – budowa wiersza i środki stylistyczne
Utwór „Ziemia rodzinna” Władysława Bełzy ma budowę stychiczną, czyli ciągłą, bez podziału na strofy. Składa się z czternastu wersów. Pojawiają się w nim rymy parzyste (aabb).
Wiersz jest przykładem liryki bezpośredniej, ponieważ podmiot liryczny zdradza swoją obecność za pomocą odpowiednich zaimków i czasowników w pierwszej osobie liczby pojedynczej, np.: „moja”, „kocham”. Wypowiada się także w imieniu rodaków: „Ty się przeglądasz Ojczyzno moja, Krwią użyźniona, we łzach skąpana, Tak dla nas droga i tak kochana!”.
W utworze zastosowano kilka środków stylistycznych, między innymi epitety, np.: „duszą niewinną”, metafory, np.: „Krwią użyźniona, we łzach skąpana”, anafora : „kocham” i powtórzenie „której”. W ostatnim wersie zauważymy także wykrzyknienie. Zawsze kiedy w wierszu pojawia się słowo „Ojczyzna”, jest ono napisane z wielkiej litery, co podkreśla jak wielkim szacunkiem podmiot liryczny darzy swój kraj.
Ziemia rodzinna – interpretacja wiersza
Miłość do ojczyzny
Wiersz jest wyrazem ogromnej miłości do ojczyzny podmiotu lirycznego. Jest w niej wręcz zakochany, podziwia jej naturę – potężne rzeki, ruczaje, góry, lasy, łąki i urodzajne pola. To wszystko nazywa świętą ziemią rodzinną. Jest dla niego święta, stawia ją na piedestale, bo to na niej się wychował, to plony z polskich pół go wykarmiły. Tu jak wspomina stała jego kołyska.
Osoba mówiąca jest świadoma mrocznej przeszłości narodu. Polacy musieli ginąć i walczyć o tę ziemię. Przelewali krew i tracili wszystko co mają – byli patriotami, bohaterami. Podmiot liryczny jest z tego faktu dumny, ojczyzna jest dla niego czymś wyjątkowym. Łzy i krew patriotów wsiąkła w te pola i łąki. Wspomina, że dla Polaków ich rodzinna ziemia jest droga i kochana, a więc traktują ją wręcz jak matkę, którą chcą chronić i podziwiać.
Osoba mówiąca wspomina, że kocha Polskę nie tylko sercem ale też duszą, co może świadczyć o tym, że chce być jej wiernym nawet po śmierci. Ciało człowieka zamienia się w proch ale dusza pozostaje wieczna, a dusza podmiotu lirycznego jest połączona z ojczyzną.
Neoromantyzm w utworze
Władysław Bełza był poetą neoromantycznym, co można zauważyć również w wierszu „Ziemia rodzinna”. Charakterystyczne dla tej właśnie epoki było umiłowanie wolności, ojczyzny, czerpanie z folkloru i swoich korzeni.
Dla romantyka najważniejsza była postawa patriotyczna i przynależność narodowa. Zwracano również ogromną uwagę na opisy przyrody, która stawała się żywa, jakby była bohaterem utworu.
Podmiot liryczny docenia swoje wychowanie na rodzimej ziemi. Docenia także poświęcenie dawnych pokoleń, dzięki którym może podziwiać swoją ojczyznę w pełnej okazałości. Widzi piękno Polski w każdym strumyku i źdźble trawy. Wydźwięk wiersza nie budzi zastrzeżeń, że Władysława Bełzy słusznie nazywano „piewcą polskości”.
Podsumowanie
Wiersz „Ziemia rodzinna” Władysława Bełzy stanowi wyraz ogromnego szacunku do swojej ojczyzny. Zauważymy tu patriotyzm i zachwyt nad tytułową rodzinną ziemią. W utworze znajdziemy wiele cech typowych dla epoki romantyzmu, w której świetnie odnajdywał się autor. Polska jest dla osoby mówiącej najwyższym dobrem, ziemią która go wychowała, a także spuścizną po przodkach, którzy przelali tu swoją krew.