Ignacy Krasicki to jeden z najpopularniejszych literatów polskich XVIII wieku. Był człowiekiem wszechstronnie uzdolnionym, oświeconym i pełnił funkcję arcybiskupa gnieźnieńskiego. Jego najpopularniejsze dzieła to zdecydowanie bajki, czyli utwory często wierszowane, które wyróżnia posiadanie morału i alegoryczność. Jedna z nich nosi tytuł „Komar i mucha”.
Komar i mucha – budowa utworu i środki stylistyczne
Utwór „Komar i mucha” Ignacego Krasickiego jest bajką epigramatyczną, to znaczy, że zawiera zwięzłą fabułę, pozbawioną rozbudowanych opisów, dlatego nie ma zbyt wielu środków stylistycznych. Składa się z czterech wersów. Występują tu rymy parzyste (aabb).
Bohaterami są tytułowe owady, a wykorzystanie zwierząt do zobrazowania ludzkich zachowań jest typowe dla bajek. W tym celu stosuje się personifikacje, np.: komar mówi, naśmiewa się, jak człowiek. Podmiot liryczny przedstawia sytuację, jakby był jej świadkiem.
Komar i mucha – interpretacja bajki
Symbolika
Komar i mucha, będący bohaterami utworu obrazują nasze ludzkie przywary i są reprezentantami niektórych grup ludzi o określonych cechach.
Mucha to postać o której nie możemy powiedzieć zbyt dużo. Tonie, a więc leciała zbyt nisko i blisko wody. Możemy przyjąć, że symbolizuje osobę nierozważną, lekkomyślną, być może leniwą, ponieważ nie chciało jej się latać wyżej. To ofiara, która jest wyśmiewana. Być może jest nieco słabsza od innych much, albo przydarzyło jej się coś, co miało wpływ na upadek do wody.
Komar zdecydowanie ma reprezentować cechy osoby prześmiewczej, krytykującej, wytykającej czyjeś błędy. Może być megalomanem, który nie widzi swoich wad, a potrafi dopatrywać się ich tylko u innych osób. Samo spalenie się w płomieniu świecy jest tu bardzo symboliczne i znaczące. Obrazuje jak łatwo można wpaść w ogień, to znaczy znaleźć się w sytuacji bolesnej, w tarapatach, doświadczyć „sparzenia się”, kiedy skupiamy się tylko na porażkach innych ludzi, zamiast na swoim życiu.
Morał
Utwór „Komar i mucha” jest wyjątkowy, ponieważ możemy znaleźć w nim aż dwa cenne morały. Pierwszy z nich kryje się na początku utworu: „Mamy latać, latajmyż nie górnie, nie nisko”. Oznacza to, że warto zachować w życiu równowagę. Nie mierzyć nisko, ale też nie bujać zbytnio w obłokach.
We wszystkim potrzebny jest zdrowy umiar i harmonia. Drugi morał wynika z treści bajki. Komar wyśmiewał muchę, a wiec skupiał swoją energię na życiu i błędach innych. Tak pochłonęła go porażka kogoś innego, że zupełnie nie skupił się na swoim locie. Wpadł w płomień świecy przez swoje rozproszenie i nieuwagę. Gdyby całą uwagę poświęcił na własnym celu, być może uniknąłby śmierci.
Bajka ta uczy nas, aby pilnować swoich spraw i nie wtrącać się w cudze. Wyśmiewanie się z innych nie popłaca, ponieważ nigdy nie wiemy kiedy to my znajdziemy się w patowej sytuacji, a przy okazji sprawiamy przykrość innej osobie. Ludzie, którzy są skoncentrowani na swoim życiu i spełnianiu marzeń częściej odnoszą sukcesy, niż ci którzy tracą czas na wytykanie błędów i krytykowanie innych. Jeśli chcemy zwrócić komuś uwagę na jego nietakt, czy nieprawidłowe zachowania, warto zrobić to tylko i wyłącznie z troski i szlachetnych powodów, a nie z chęci zranienia drugiego człowieka.
Podsumowanie
Bajki to niezwykle cenne utwory, ponieważ za krótką i czasem zabawną historyjką możemy poznać bardzo cenny morał i mądrość życiową. „Komar i mucha” zwraca uwagę, aby wyzbyć się cech charakteru takich jak wścibskość i kąśliwość.
Możemy powiedzieć, że utwór ten ma wiele wspólnego ze starym powiedzeniem „Nie śmiej się dziadku z czyjegoś wypadku. Dziadek się śmiał i to samo miał”. Warto zapoznać się z dorobkiem artystycznym Ignacego Krasickiego, gdyż każda z jego bajek zawiera cenną lekcję na przyszłość.