Język i wypowiedzi mają wiele funkcji, które spełniają różnego rodzaju cele w komunikacji i w literaturze. Mogą być one poznawcze, ekspresyjne lub komunikatywne. Dzięki nim ludzie przy pomocy języka osiągają różne cele i założenia. Jedną z istotnych funkcji jest także ta, określana jako funkcja magiczna języka. Ma ona związek przede wszystkim z kreowaniem rzeczywistości z jego pomocą.
Czym jest magiczna funkcja języka?
Magiczna funkcja języka jest więc określeniem jednego z zadań, jaki ma język w codziennej komunikacji oraz w literaturze. Polega ono na kreowaniu rzeczywistości otaczającej człowieka przy pomocy używanych przez niego słów. Ludzie wpływają na jej kształt, na przykład opisując ją, nadając jej nazwy czy określając niektóre rzeczy. Są to więc wypowiedzi, które tworzone są z intencją wpłynięcia na to, jak wygląda świat. Będą to więc różnego rodzaju zaklęcia, złorzeczenia czy przekleństwa, które wyrażają nadzieję na coś, chęć zmiany lub wpłynięcia na dany aspekt rzeczywistości, na przykład na czyjeś życie. Z pomocą magicznej funkcji języka człowiek chce więc osiągnąć określone cele i wyraża to słowami. Jest ona jednak także często wykorzystywana bez wiary w faktyczne możliwości działania wypowiedzianych słów.
Magiczna funkcja języka jest także obecna w sztuce od samego początku jej istnienia. Już tworzenie dzieł powiązanych z próbami wpłynięcia na rzeczywistość – sprowadzenie deszczu, zapewnienie obfitych plonów czy łaski konkretnego bóstwa – było jej przejawem. Objawia się więc ona nie tylko w języku i w literaturze, ale także w sztuce takiej jak malarstwo, rzeźbiarstwo czy inne jej aspekty. Nawet noszenie amuletów chroniących przed nieszczęściem jest przejawem wykorzystywania magicznej funkcji sztuki. Wraz z rozwojem nauki i technologii była ona jednak wykorzystywana przez ludzkość coraz rzadziej, coraz więcej zjawisk znajdowało bowiem swoje wyjaśnienie.
Przykłady stosowania magicznej funkcji języka
Wymienić można wiele przykładów magicznej funkcji języka i sztuki. Oprócz wspomnianych prehistorycznych figurek, malowideł czy talizmanów będą to także różnego rodzaju zaklęcia, przekleństwa czy pobożne życzenia. Jako przykład można podać wszelkie zaklęcia wypowiadane w literaturze z gatunku fantasy, które są słowami realnie zmieniającymi rzeczywistość otaczającą bohaterów. Innym przykładem funkcji magicznej języka są przekleństwa, które wyrażają czyjąś złą wolę w stosunku do innej osoby i życzą jej jak najgorzej. Przytoczyć można także życzenia, często zawarte nawet w imionach takich jak Bogumił (który ma być miły Bogu). Ślubowania także wpisują się w definicję magicznej funkcji języka, pozwalają bowiem obiecać i przyrzec konkretne cele i zadania, jakie stoją przed ślubującą osobą i które zostają na nią w tym momencie nałożone. Jak widać, magiczna funkcja języka ma szerokie zastosowanie, a wielu ludzi nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, że na co dzień z niej korzysta.