Charakterystyka porównawcza Cześnika i Rejenta

Autor: Marta Grandke

Aleksander Fredro jest autorem wielu dzieł, ale jednym z najbardziej znanym wciąż pozostaje komedia zatytułowana „Zemsta”. Po raz pierwszy ukazała się ona w roku 1834 i czytelnicy poznali wówczas takie postaci jak Cześnik, Rejent czy Podstolina. Głównymi bohaterami są właśnie Cześnik oraz Rejent – mimo iż obaj reprezentują ten sam stan, jakim była szlachta, to jednak różnią się od siebie pod każdym innym względem. Ukazani są oni na zasadzie mocnego kontrastu.

Cześnik to typowy szlachcic-sarmata. To mężczyzna w podeszłym wieku, ale wciąż jest silny, krzepki, zdrowy i wysoki. Opiekuje się swoją bratanicą, młodą Klarą Raptusiewiczówną. Jego nazwisko jest znaczące i pochodzi od słowa „raptus”. Cześnik jest człowiekiem o bogatej, awanturniczej przeszłości, między innymi brał udział w konfederacji barskiej. Cześnik jest typem choleryka – to głośny, gwałtowny mężczyzna, który działa pod wpływem emocji i impulsów. Charakteryzuje się również bardzo dosadnym i często nieprzyjemnym dla otoczenia poczuciem humoru. Cześnik jest człowiekiem, który nie odebrał właściwego wykształcenia, ma więc trudności z wyrażaniem swoich myśli. W relacjach z innymi przede wszystkim szuka korzyści finansowych, tego też oczekuje od małżeństwa. Cześnik ma jednak też swoje zalety, jest na przykład przywiązany do swojego szlacheckiego honoru, trzyma się także zasad polskiej gościnności.

Dokładnym przeciwieństwem Cześnika jest jego przeciwnik, czyli Rejent Milczek. Jego nazwisko również jest znaczące i oddaje charakter tej postaci. Rejent jest bowiem niewysokim, drobnym mężczyzną, ciągle przygarbionym, a przede wszystkim cichym i wycofanym. Zdaje się być człowiekiem pełnym pokory i skromności. jego ulubionym powiedzeniem jest: „niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba”, co mogłoby symbolizować jego przywiązanie do pobożności. Milczek rzadko ujawnia swoje plany w przeciwieństwie do gwałtownego Cześnika. Jest też człowiekiem skąpym i łasym na pieniądze, wszędzie szuka możliwości zarobku, nawet w małżeństwie własnego syna. Milczek opisywany jest też jako człowiek skryty i małomówny, dzięki czemu często wyprzedza w swoich planach rozgadanego, impulsywnego Cześnika. Milczek tylko pozornie jest człowiekiem dobrym, skromnym i pobożnym, w rzeczywistości jest kłamcą i manipuluje swoim otoczeniem. W sposób wyrachowany ocenia wszystko i wszystkich i działa tak, by zyskać jak najwięcej korzyści dla siebie.

Bohaterowie są więc swoimi przeciwieństwami. Cześnik jest głośny i porywczy, Milczek małomówny i skryty. Cześnik kieruje się często emocjami i impulsami, z kolei Rejent jest skryty i w milczeniu knuje swoje wyrachowane intrygi. Każdy z nich jest uosobieniem innych wad, jaki prezentował sobą stan szlachecki Polski współczesnej Aleksandrowi Fredrze. Razem tworzą komiczny obraz stereotypowych szlachciców.

Dodaj komentarz