Dzień na Harmenzach – bohaterowie

Autor: Marta Grandke

Dzień na Harmenzach” to jedno z opowiadań Tadeusza Borowskiego ze zbioru pod tytułem „Pożegnanie z Marią”. Borowski opisuje w nim między innymi swoje doświadczenia z pobytu w obozie koncentracyjnym Birkenau. W tekście pojawia się więc wiele postaci, których kreacje oparte są na faktycznie spotkanych przez niego w obozie osobach. 

Tadek to główny bohater i narrator opowieści zarazem. To z jego perspektywy czytelnik widzi wszystkie wydarzenia. Mimo iż Borowski sięgnął w jego kreacji po elementy autobiograficzne, to nie można utożsamiać Tadka z autorem. Tadek to człowiek inteligentny, wrażliwy i bystry. Ostatecznie udaje mu się w obozie osiągnąć stosunkowo wysoką pozycję w hierarchii i zdobyć dość dobrą jak na te warunki pracę. Między innymi układa szyby kolejki wąskotorowej. Tadek to więzień, który wiele widzi i rozumie wszystkie zasady, jakie rządzą życiem w obozie. Dzięki temu udaje mu się przetrwać w tak okrutnych okolicznościach. Potrafi na przykład drażnić esesmanów, nucąc „Międzynarodówkę”, ale jego działania nigdy nie narażają go na poważne konsekwencje oraz kary. Tadek lawiruje między posłuszeństwem, a próbami oporu. Tadek pamięta, jak trudno żyło mu się na początku w obozie, kiedy to zaznał głodu, dlatego teraz robi wszystko, aby przetrwać i stara się, by nigdy nie zabrakło mu jedzenia.

Pani Haneczka to jedna z niewielu pozytywnych postaci w opowiadaniu. Kobieta ta pracuje w gospodarstwie na Harmenzach. Wykazuje się ona życzliwością i dobrocią, a nawet dokarmiała Tadka w czasie jego pracy tam. By to zrobić, kradła jedzenie dla kur, co wiązało się z ogromnym ryzykiem. Kobieta martwi się o więźniów, ale szczególnie mocno o Iwana.

Beker to Żyd, którego inni więźniowie darzą wyraźną niechęcią. Był on bowiem la­ge­ral­te­ste­rem pod Poznaniem i tam zasłynął ogromną bezwzględnością i okrucieństwem. Potrafił nawet za drobne przestępstwa skazywać ludzi na śmierć. Bekera nienawidzi nawet jego własny syn. Beker ginie w komorze gazowej, gdy staje się zbyt słaby, by pracować.

Iwan to Ukrainiec, ulubieniec pani Haneczki. To człowiek bezwzględny i interesowny, który szuka korzyści w relacjach z innymi ludźmi. Jest też twardy i wytrzymały. Otrzymuje chłostę za kradzież gęsi.

Stary Grek to członek grupy roboczej Iwana. To pochodzący z Salonik kupiec. To on kradnie gęsi, za co karę otrzymuje Iwan. Obawia się śmierci w komorze gazowej.

Janek z Warszawy to młody człowiek, jeszcze naiwny, który nie rozumie twardej, obozowej rzeczywistości. Sumiennie pracuje, ale i tak naraża się na gniew esesmana.

Andrzej to więzień pracujący w sadzie. Bez wahania spełnia rozkazy esesmanów. 

Rubin to Żyd i członek Kanady. Ma on dobre kontakty z esesmanami i Tadek chętnie nawiązuje z nim rozmowę.

Kapo nadzoruje pracę więźniów. To potężny i czerwony na twarzy człowiek. Karze więźniów w okrutny i bezlitosny sposób.

Post to kolejny człowiek pilnujący porządku. Chce odkupić od Tadka buty.

Dodaj komentarz