Marek Nowakowski jest jednym z twórców, którzy opisywali rzeczywistość w czasach PRL-u. Szczególną uwagę przyciąga jego „Raport o stanie wojennym”, czyli dzieło opisujące trudną rzeczywistość, która zapanowała w Polsce po 13 grudnia 1981 roku. Nowakowski skupił się w swoim tekście zwłaszcza na tym, jak wyglądała codzienność zwykłego obywatela w trakcie trwania stanu wojennego. W jego dziele można też wyróżnić wiele motywów literackich, oscylujących wokół burzliwych wydarzeń z lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, których autor był świadkiem.
Motyw stanu wojennego
Najważniejszym motywem jest oczywiście ten, który dotyczy stanu wojennego – jego wprowadzenia, przebiegu oraz tego, jaki miał on wpływ na społeczeństwo. Stan wojenny przypominał oblężenie, przebywanie na froncie, a Nowakowski zachowuje się jak dziennikarz, tworzący raport z tych wydarzeń, co sugeruje już sam tytuł jego dzieła. Wydarzenia z grudnia 1981 trwale zmieniły życie Polaków i zmusiły ich do przystosowania się do zupełnie nowych warunków, wiążących się między innymi z zagrożeniem i lękiem o to, co przyniesie następny dzień. Stan wojenny oznaczał bowiem brak towarów, godzinę policyjną i utrudnione przemieszczanie się. Motyw ten jest świadectwem tego, co przeżywali każdego dnia obywatele i z czym musieli się zmagać.
Motyw życia codziennego
Stan wojenny miał przede wszystkim wpływ na życie codziennie obywateli, dlatego jest to kolejny istotny motyw w dziele autorstwa Nowakowskiego. Autor stara się wiernie odtwarzać trudną codzienność, pełną walki o byt i zaspokojenie podstawowych potrzeb. Nieustannie brakowało towarów pierwszej potrzeby i walczono o ich zdobycie. Ustawiano się w ogromnych kolejkach, by zakupić mięso. Społeczeństwo było też na każdym kroku kontrolowane przez milicję i inne państwowe aparaty przymusu. Wszystko to zmieniało codzienne życie w sytuacje przypominające oblężenie i odcięcie miasta od zaopatrzenia.
Motyw konfliktu społecznego
Życie w trudnych warunkach stanu wojennego powodowało nieustanne konflikty społeczne, które są kolejnym motywem dzieła Nowakowskiego. Ludzie odnosili się do siebie wrogo, dzielili na dwa obozy – powiązanych z partią i nie. Rodacy byli zagrożeniem i konkurencją w drodze po drogocenne zasoby, których nieustannie brakowało. Większość osób była zniechęcona, przygnębiona i brakowało im ochoty na zacieśnianie więzi społecznych. Takie warunki sprzyjały konfliktom i napięciom. W społeczeństwie znajdowali się bowiem zwolennicy i przeciwnicy stanu wojennego, kompromis między nimi był więc niemożliwy do osiągnięcia.
