Tango – motyw władzy

Autor: Marta Grandke

Jednym z najważniejszych dramatów literatury polskiej wciąż pozostaje „Tango” autorstwa Sławomira Mrożka. Po raz pierwszy opublikowano je w roku 1964, a wystawienia doczekało się w ciągu kolejnego roku. Dramat opowiada o odwróconym konflikcie pokoleń w rodzinie, w której przestały obowiązywać jakiekolwiek zasady i konwenanse. Główny bohater, młody Artur, samotnie walczy o ich przywrócenie. W związku z tą walką Mrożek wprowadza do swojego dzieła bardzo istotny motyw władzy. Walczą o nią niektórzy członkowie rodziny i jest ona wykorzystywana do narzucenia swojego światopoglądu.

Władza jest istotna dla bohaterów dramatu Mrożka, ponieważ daje ona możliwość zmuszenia innych do przestrzegania wybranych zasad. Początkowo władza rozkłada się pomiędzy członków rodziny takich jak Eleonora, Stomil czy Eugenia. W związku z tym w domu panuje chaos, rozumiany jako kompletna wolność od ograniczeń i konwenansów i każdy z domowników robi, co chce – Eleonora romansuje z Edkiem, Stomil przeprowadza eksperymenty teatralne, Eugenia gra z kochankiem córki w karty. Wszyscy zgadzają się co do tego, jak ma wyglądać ich życie. Wyjątkiem jest młody Artur, który nie potrafi się pogodzić z brakiem jakichkolwiek zasad i walczy o ich przywrócenie. Nie znajduje jednak zrozumienia w rodzinie. Artur jest tak sfrustrowany i zdesperowany, że jako jedyną drogę przywrócenia porządku widzi przejęcie władzy w rodzinie i rozpoczęcie wdrożenia zasad od nowa. Aby zdobyć władzę, Artur ucieka się nawet do przemocy. W wyniku tego zdobywa moc rozporządzania życiem i śmiercią domowników. Władza w „Tangu” jest więc obiektem pożądania, siłą pozwalającą na narzucenie swoich poglądów. By ją zdobyć, trzeba się jednak uciec do przemocy, co czyni Artur.

Jednak na tym walka o władzę się nie kończy, ponieważ nie ma ona miejsca jedynie między członkami w rodzinie. Władza nie dotyczy jedynie hierarchii rodzinnej. Wkrada się ona także w konflikt klasowy między wyższą sferą, reprezentowaną przez Artura, a przedstawicielem nizin społecznych, czyli Edka. Obie te grupy walczą między sobą o dominację. W ten sposób ustala się nowy porządek społeczny. Od wyniku tej walki o władzę będzie zależało, jaki tor obierze w przyszłości społeczeństwo i kto nim będzie zarządzał. Ostatecznie władzę zdobywa Edek, zabijając Artura. Symbolizuje on niższą klasę społeczną, która nie reprezentuje sobą żadnych zasad i nie cofnie się nawet przed morderstwem. Władza została przejęta na drodze bezkompromisowych działań przez ludzi takich jak Edek, którzy nie powinni jej dzierżyć. Nie są oni bowiem w stanie właściwie jej wykorzystywać z korzyścią dla społeczeństwa.

Władza jest więc jednym z głównych motywów dramatu „Tango” autorstwa Mrożka. Twórca na dodatek opisał w swoim dziele różne sposoby prowadzenia rządów, od anarchii po autorytaryzm. Ukazał ludzi, którzy z jednej strony nieustannie marzyli o wolności, a z drugiej poddali się silnym rządom, które wprowadził Edek. O władzę walczą w tekście praktycznie wszyscy, każdy na swój sposób.

Dodaj komentarz