kochamjp

Prometeizm to postawa wielkiego poświęcenia się jednostki dla ogółu. Bohater prometejski jest najczęściej indywidualistą i buntownikiem. Jest przy tym samotny i niezrozumiany.

Wallenrodyzm to postawa inspirowana dziełem „Konrad Wallenrod” Mickiewicza. Dla spełnienia pewnych szczytnych idei bohater wallenrodyczny dopuszcza się czynów moralnie dyskusyjnych – używa podstępu czy zdrady, by osiągnąć swoje cele.

Bajronizm to nurt ukształtowany za sprawą twórczości i biografii Byrona. Bohater bajroniczny cechował się buntowniczością wobec zastanych reguł społecznych oraz wyalienowaniem. Moralność takiego bohatera bardzo często była trudna do oceny.

Katastrofizm to nurt filozoficzno-literacki, który niósł w sobie przesłanie upadku wartości i końca cywilizacji. Takie poczucie motywowane było m.in. wojną. Katastrofiści korzystali często z motywów biblijnych.

Futuryzm to nurt sławiący siłę i agresję. Futuryści zachwyceni byli rozwojem technologicznym. Chwalili oni wszystko to, co nowatorskie, niestandardowe, przełamujące konwencje.

Ekspresjonizm to prąd literacki, w którym chodziło przede wszystkim o przekazywanie przez artystę swoich stanów uczuciowych i przeżyć. Ekspresjonizm stał w kontrze do naturalizmu i modernizmu. W nurcie tym istotne było założenie o rozdzieleniu ducha i materii.

Werteryzm to pewien model bohatera, zakładający jego uczuciowość, emocjonalność, kochliwość. Bohater werteryczny jest marzycielem i idealistą, doświadczającym nieustannych rozczarowań i cierpień.

Utwory tyrtejskie nawoływać miały do walki o obronę kraju. Najważniejsza cnotą bohatera tyrtejskiego była miłość do ojczyzny. W tyrteizmie często stosowano lirykę apelu.

Mesjanizm był bardzo popularny m.in. w XIX-wiecznej Polsce. Głosił on nadejście Mesjasza – kogoś, kto ma zbawić naród, jak i cały świat. Polska była przez mesjanistów porównywana do Chrystusa – gdyż zabory stanowiły dla niej krzyż. Ofiara ojczyzny nie miała iść na marne, lecz miała przynieść światu wybawienie.

Franciszkanizm jest pochwałą wiary przepełnionej radością, jak i empatią – nie tylko wobec ludzi, ale także wobec zwierząt, a nawet roślin. We franciszkanizmie ważne są postulaty powrotu do natury oraz pomocy bliźnim. Bohater franciszkański to osoba, która mimo przeciwności losu czyni dobro i zachowuje pokorę.

Symbolizm to nurt, który zrywał z zasadą realizmu w literaturze. Niezwykle ważne były w nim melodyjność i rytmiczność wiersza. Symbolizm nie miał przedstawiać zmysłowego świata, a to, co ponadzmysłowe czy podświadome.

We wstępie został opisany naturalizm jako nurt umożliwiający opis literacki jak najbardziej zbliżony do rzeczywistości. Naturalizm podąża za tymi tematami, które często stanowią tabu, jak śmierć, choroba, kalectwo, skrajna bieda. W naturalizmie człowiek uznawany jest po prostu za część przyrody. Styl ten realizowali tacy twórcy jak Zola, Reymont, Żeromski.