Relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki i społeczności. W pracy odwołaj się do: lektury obowiązkowej, innego utworu literackiego oraz wybranych kontekstów.

Autor: Marta Grandke

Społeczeństwo składa się z pokoleń, które po sobie następują. Człowiek jest istotą społeczną, nie można się zatem dziwić, że ludzie żyją w grupach, polegając na sobie nawzajem, a członkowie przekazują sobie cenną wiedzę i doświadczenia zgromadzone przez nich w ciągu wielu lat. Jednak nie zawsze relacje międzypokoleniowe układają się dobrze, a konflikty między przedstawicielami różnych pokoleń są znane doskonale wielu ludziom. Pojawiają się one też często w literaturze. Warto na takim przykładzie przyjrzeć się zatem, jak relacje międzypokoleniowe wyglądają w życiu jednostki i społeczeństwa. Przykłady tego z łatwością da się wskazać w takich dziełach jak „Tango” Sławomira Mrożka czy „Romeo i Julia” Williama Szekspira.

„Tango” to chyba jeden z najbardziej znanych tekstów literatury polskiej, który ukazuje konflikt pokoleniowy w życiu jednostki. Główny bohater, Artur, żyje w świecie, w którym nie ma już żadnych reguł czy nakazów. Jego rodzice w czasach swojej młodości buntowali się przeciwko systemowi, aż wreszcie doprowadzili do anarchii. Artur nie musi przestrzegać żadnych zasad czy tradycji, nie musi też przejmować się moralnością. Wywołuje to jednak u niego wewnętrzny sprzeciw. Zazwyczaj młode pokolenie buntuje się przeciwko regułom narzucanym mu przez starszych, pragnie zmienić świat i działać zgodnie z własnymi zasadami. Artur został tego pozbawiony, ponieważ jego rodzice nic mu nie narzucili, a w jego domu panuje zupełna swoboda.

To właśnie przeciwko temu zaczyna się buntować Artur, który stracił możliwość kwestionowania zasad rządzących światem, zatem domaga się ich przywrócenia. To jego jedyna możliwość dopełnienia obowiązku w konflikcie pokoleniowym i zwrócenia się przeciwko swoim rodzicom. Ostatecznie Artur staje się ofiarą własnego buntu i upadku zasad. W jego domu władzę przejmuje brutalny Edek, przedstawiciel niższych klas i kochanek jego matki. Zabija Artura i zaczyna rządzić wszystkimi domownikami. Artur zatem nie odnajduje wsparcia w relacjach międzypokoleniowych, a ostatecznie prowadzą one do jego śmierci. Artur był postacią zagubioną, rozpaczliwie poszukującą własnej tożsamości, której nie przekazali mu przesadnie wyzwoleni i nowocześni rodzice. Bez tego próbował łapać się czegokolwiek, co mogło zapewnić mu względną stabilizację, a całość skończyła się dla niego po prostu tragicznie.

„Romeo i Julia” to kolejny przykład tragicznego konfliktu międzypokoleniowego i waśni między rodami. Rody Montekich i Kapuletich od lat walczą ze sobą od lat w Weronie, a błędy rodziców i ich niesnaski przechodzą na kolejne pokolenie. Bo oto Julia z Kapuletich i Romeo z Montekich zakochują się w sobie wbrew zakazom rodziców, którzy traktują członków drugiej rodziny jak wrogów. Ten konflikt, który przenosi się na niewinną parę zakochanych, prowadzi do tragicznych konsekwencji. Rody walczą ze sobą, dochodzi do pojedynków, a Romeo zostaje wygnany z miasta, Julia zaś ma wyjść za mąż wbrew sobie. Kochankowie jednak dzielnie trwają przy sobie, odbywa się ich ślub.

Ostatecznie działania zwaśnionych rodów prowadzą do tego, że Julia symuluje samobójstwo, by uniknąć ślubu z Parysem. Wygnany Romeo o tym nie wie, myśli, że Julia odeszła i odbiera sobie życie. Po przebudzeniu Julia odkrywa, co się stało, zatem tym razem faktycznie się zabija. W tym przypadku konflikt przekazywany przez kolejne pokolenia ostatecznie eskaluje i powoduje śmierć dwóch młodych, niewinnych osób, w ten sposób doprowadzając do przekreślenia przyszłości obu rodów, poprzez śmierć ich najmłodszych przedstawicieli, a w przypadku Kapuletich jedynego dziecka. To pokazuje, jak konflikty pokoleniowe niszczą życie jednostek. Romeo i Julia nie mieli swojego udziału w wybuchu konfliktu między rodami, ale mimo to na nich skupiły się tego konsekwencje wydarzeń, jakie miały miejsce przed ich narodzinami. Romeo i Julia działali zatem na przekór starszym i łączyła ich prawdziwa miłość, wbrew temu, co działo się wcześniej w ich rodzinach. Wyrwali się spoza dynamiki swojej grupy społecznej, ale ona i tak ostatecznie wpłynęła na ich życie.