Balladyna jako dramat romantyczny

Autor: Marta Grandke

Wiele aspektów twórczości romantyków stało w opozycji do poprzedniej epoki i do dzieł klasycystów. Tak było również w przypadku dramatu romantycznego. Łamał on bowiem zasady obowiązujące w klasycznym teatrze, znanym od wieków. Romantycy starali się odnaleźć nowe sposoby tworzenia literatury i kierowali się zupełnie innym światopoglądem. Ich inspiracją był dramat znany z twórczości Williama Szekspira. Jest to widoczne w wielu dziełach ich pióra, także w „Balladynie” autorstwa Juliusza Słowackiego.

Juliusz Słowacki był autorem, który podążał za romantycznym światopoglądem, ale starał się to robić na swój sposób. Jednak w „Balladynie” mimo to można odnaleźć wiele elementów, które charakterystyczne były dla gatunku znanego jako dramat romantyczny. Przede wszystkim jest to widoczne w złamaniu zasady trzech jedności, tak charakterystycznej dla antycznego dramatu. Akcja „Balladyny” osadzona jest w okresie poza czasem i historią i rozgrywa się w wielu miejscach w ciągu czterech dni, zamiast jednej doby. W dramacie obecne są także wątki poboczne, takie jak miłość Goplany do Grabca czy wątek Pustelnika i korony Lecha. W dramacie antycznym pojawiał się tylko jeden, główny wątek.

W „Balladynie” Słowacki zastosował synkretyzm gatunkowy, a więc połączył dramat z innym gatunkiem, w tym przypadku balladą. Oprócz cech typowych dla dramatu, takich jak akty, podział tekstu na dialogi i monologi czy didaskalia, odnaleźć można w tym dziele aspekty wyróżniające ballady. Obejmuje to między innymi elementy realistyczne i fantastyczne przeplatające się ze sobą oraz wyjątkowo silną inspirację folklorem i wierzeniami ludowymi. Były to kwestie bardzo popularne wśród twórców romantyzmu. Czerpali oni natchnienie z podań gminu i fascynowali się moralnością ludu, którą uważali za naturalną i przyrodzoną.

Dramat romantyczny zazwyczaj łamał także tak zwaną zasadę decorum, czyli stosowności. W czasach antycznych treść musiała bowiem odpowiadać formie, romantycy z kolei odchodzą już od tej reguły. U Słowackiego tragedia przeplata się z komedią, są obecne także elementy groteski. Wszystko to sprawia, że atmosfera w utworze nie jest jednolita i nie zawsze styl odpowiada opisywanej sytuacji.

„Balladyna” ma więc w sobie wiele cech charakterystycznych dla dramatu antycznego, który starał się odejść od klasycznych zasad pisania sztuk, jakie znane były od wieków. Postaci uosabiają pewne idee, gatunki i style przeplatają się, a sam Słowacki bardzo często odnosi się do baśniowych i ludowych inspiracji.

Dodaj komentarz