Powieść „Lalka” autorstwa Bolesława Prusa powstała w czasach pozytywizmu i bardzo wiernie i trafnie portretuje społeczeństwo tamtego okresu. Autor poświęcił wiele miejsca także postaciom z dalszego planu, takim jak Kazimiera Wąsowska, jedna z przedstawicielek arystokracji. Była ona młodą wdową o dobrym pochodzeniu, określano ją także jako kobietę wyemancypowaną.
Charakterystyka Kazimiery Wąsowskiej
Kazimiera Wąsowska opisywana jest przez Prusa jako młoda i bardzo piękna kobieta. Wcześnie została ona wdową, w związku z tym sama dysponowała sporym majątkiem. Uwagę przyciągał jej silny charakter oraz ognisty temperament. Wąsowska była kobietą nowoczesną, dlatego utrzymywała ona kontakt z wieloma kochankami. Jej podejście do życia można określić jako hedonistyczne, starała się bowiem czerpać z niego przyjemność. Równocześnie nosiła też w sobie wiele żalu i rozczarowania, świat nie spełniał bowiem jej oczekiwań. Uważała bowiem, że kobiety są w społeczeństwie niewolone i nierówno traktowane.
Autor wiele miejsca poświęca opisowi urody Wąsowskiej – kobiety o kształtnej figurze i pięknych oczach, uznawanych za jedną z najbardziej atrakcyjnych w towarzystwie. Jednak równie wiele uwagi przyciągał jej dominujący charakter. Kazimiera była samotna, nie przeszkadzało jej to jednak utrzymywać kontaktów z mężczyznami na jej warunkach. Była bardzo inteligentna i szybko dostrzegała, co tak naprawdę kieruje danym człowiekiem. Zdarzało jej się wybuchać lub kierować się pychą. Wąsowska jednak zdawała sobie sprawę ze swoich przywar i starała się nad nimi panować, gdy było jej to na rękę.
Kazimiera nie była osobą, która wyszła za mąż z miłości. Związek z mężem był dla niej okazją do zdobycia finansowego bezpieczeństwa. Można więc powiedzieć, że była cyniczna i wyrachowana. Z życia starała się czerpać jak najwięcej przyjemności, do czego też służyli jej zresztą liczni kochankowie, z którymi spotykała się po wczesnej śmierci męża. Postawa Wąsowskiej wynikała w dużej mierze ze sprzeciwu, jaki czuła ona wobec ról społecznych narzuconych w tamtych czasach kobietom.
Postać Kazimiery Wąsowskiej jest więc bardzo pogłębiona i niejednoznaczna. Z jednej strony zdaje się ona być wyrachowaną wdowa, która szuka rozrywek na każdym kroku, zwłaszcza takich prostych. Z drugiej strony jej postawa jest efektem refleksji nad tym, w jaki sposób świat funkcjonuje i gdzie w nim jest miejsce dla kobiet. W efekcie rozczarowania narzuconą jej rolą Wąsowska skierowała się w zupełnie inną stronę.