W powieści „Lalka” Bolesław Prus sportretował wiele bohaterów z pierwszego i z dalszego planu, każdemu z nich nadając wiele indywidualnych cech i tworząc jego własną historię. Jedną z takich postaci jest prezesowa Zasławska, która reprezentuje środowisko arystokratów.
Charakterystyka prezesowej Zasławskiej
Klasa arystokracji została przez Bolesława Prusa dość ostro skrytykowana w „Lalce” i przedstawiona raczej w niekorzystnym świetle, jednak prezesowa Zasławska została ukazana jako postać pozytywna. To samotna, starsza kobieta, której zdrowie szwankuje i która umiera wkrótce po tym, jak Wokulskiemu udaje się zaręczyć z Izabelą. Prezesowa nie ma własnych dzieci, dlatego na spadek po niej liczy Starski, kuzyn Łęckiej. W młodości przeżyła nieszczęśliwą miłość do stryja Stanisława Wokulskiego, która nie mogła trwać ze względu na różnice w ich pochodzeniu.
Prezesowa, mimo swojego arystokratycznego pochodzenia, różni się od innych osób z tego środowiska. Nie jest ona pełna wyższości i pogardy dla innych. Chętnie zaprasza do siebie dalszą rodzinę, ponieważ po śmierci męża stała się samotna. Zasławska nie roztrwoniła majątku, tak jak inni arystokraci i nie podoba jej się ich niemoralny sposób życia. Nie obawia się także wygłaszania swoich opinii, dlatego też często jej krewni i znajomi słyszą wiele ostrych komentarzy pod swoim adresem. Na przykład Starski jest przez prezesową uważany za próżniaka. Nie podoba się także prezesowej to, że wiele młodych kobiet wychodzi za mąż dla pieniędzy. Zasławska jest więc osobą inteligentną i wnikliwie obserwującą otoczenie. Potrafi krytycznie myśleć i przez to wyróżnia się na tle innych arystokratów.
Zasławska jest osobą empatyczną i wrażliwą, która przejmuje się problemami ludzi ubogich, na które inni nie zwracają uwagi. Założyła więc ona przytułek dla osób starszych oraz żłobek. Widząc zepsucie Starskiego, Zasławska zapisuje mu tylko niewielką rentę, resztę swoich funduszy przekazując potrzebującym. Jest to więc kobieta rozsądna, trzeźwo oceniająca sytuację i krewniaka. Nie pozwala się wykorzystywać i dysponuje majątkiem w zgodzie z własnym sumieniem, nie zaś z oczekiwaniami innych.
Postawa prezesowej Zasławskiej zdecydowanie wyróżnia się na tle arystokracji. Jest ona postacią empatyczną i wrażliwą, widzącą ludzi takimi, jakimi naprawdę są, bez względu na ich pochodzenie. Jej działania mają na celu niesienie pomocy innym ludziom, na przykład starym i ubogim.