Miłość to jedna z największych i najbardziej tajemniczych sił, które kierują człowiekiem w jego życiu, nie zawsze w zrozumiały dla niego sposób. Dostrzegli to także twórcy dzieł literackich, którzy właśnie z tego uczucia uczynili główne źródło motywacji do działania, jakie kierowało decyzjami opisywanych bohaterów. Dzięki temu uczuciu dokonywali oni rzeczy, do których w innych okolicznościach nie byliby zdolni, ponieważ miłość napełniała ich wielką siłą i sprawiała, że czuli, że mają cel i znaleźli sens w swoim działaniu. Miłość jako siła motywująca do działania to bardzo często wykorzystywany w literaturze motyw. Znaleźć go można na przykład w „Lalce” Bolesława Prusa, w „Potopie” Henryka Sienkiewicza oraz w dramacie Williama Szekspira „Romeo i Julia”.
Powieść Prusa zatytułowana „Lalka” zawiera wiele wątków, ale najważniejszym spośród nich jest ten, który przedstawia nieszczęśliwą miłość Stanisława Wokulskiego do Izabeli Łęckiej. Nie był on godnym kandydatem do jej ręki – Wokulski pochodził ze zubożałej szlachty i zajmował się handlem, natomiast Izabela była przedstawicielką arystokracji, wychowaną w luksusach i przekonaną o swojej wyższości. Miłość do niej stała się siłą motywującą Wokulskiego do działania. By zdobyć względy Izabeli zaczął on ciężko pracować, między innymi nad zgromadzeniem znacznego majątku, który dorównałby fortunom arystokratów. To z miłości do Izabeli Wokulski wyjechał handlować na wojnie tureckiej. Działa także po powrocie do ojczyzny – spłaca długi Łęckich i kupuje po zawyżonej cenie ich rodzinną kamienicę. Wszystkie jego działania nastawione są na zdobycie miłości Łęckiej, dla Wokulskiego nie istnieje już inna motywacja. Niestety – jego działania okazują się być nieskuteczne.
Henryk Sienkiewicz w „Potopie” również uczynił miłość siłą motywującą do działania jego głównego bohatera, czyli Andrzeja Kmicica. Zakochany był on w Oleńce Billewiczównie, która nie podzielała jego uczuć. Kmicic początkowo był bowiem hulaką i awanturnikiem, dopuszczał się strasznych czynów, pełnych przemocy. W trakcie potopu szwedzkiego popełnił ogromny błąd i stanął po stronie zdrajców ojczyzny. W związku z tym Oleńka nie chciała słyszeć o nim. Miłość do niej stała się więc dla Kmicica motywacją do działania w celu odkupienia swoich win i naprawienia błędów. Z tego powodu niemal oddał życie w trakcie obrony Jasnej Góry przed Szwedami. Kmicic ciężko pracował, by stać się lepszym człowiekiem i zasłużyć na miłość swojej ukochanej. Ostatecznie udało mu się to – Oleńka dostrzegła wszystkie jego zasługi i poświęcenia i została jego żoną.
W słynnym dramacie „Romeo i Julia” miłość także jest siłą napędzającą bohaterów do działania. Ich uczucie jest zakazane, pochodzą bowiem ze zwaśnionych rodów. Żeby być razem, muszą działać, inaczej ich los zostanie zapieczętowany przez innych. Działania Romea i Julii niestety nie są skuteczne i młodzi ludzie przegrywają z okrutnym losem i giną śmiercią samobójczą. Miłość dodała im sił do działania, jednak okoliczności okazały się tragiczne i uczucia i akcje bohaterów były z góry skazane na porażkę.
Miłość jest więc w wielu utworach przedstawiana jako siła motywująca ludzi do działania. Sprawia, że są oni zdolni do poświęceń i robią rzeczy, o których nie przypuszczali, że są do nich zdolni. Nie zawsze jednak sama miłość wystarczy, by odnieść sukces i wielu bohaterów literackich musiało pogodzić się z porażką, na którą byli skazani mimo swoich działań.