Przedwiośnie jako powieść polityczna

Autor: Marta Grandke

„Przedwiośnie” autorstwa Stefana Żeromskiego porusza wiele zagadnień i opisuje zróżnicowane motywy, z którymi spotykają bohaterowie powieści. Bardzo wiele miejsca autor poświęcił kwestiom politycznym, które miały miejsce we współczesnej mu Polsce oraz na terenie Rosji. Dotyczy to głównie rewolucji bolszewickiej oraz odzyskania niepodległości przez Polskę. „Przedwiośnie” bywa z tego powodu nazywane także powieścią polityczną. Spełnia ono bowiem wiele założeń dotyczących tego właśnie gatunku.

Powieścią polityczną nazywane jest najczęściej dzieło, w którym główną rolę odgrywają polityczne idee oraz powiązane z nimi kwestie. W takim dziele autor poddaje analizie polityczne wydarzenia, których jest świadkiem i które następnie są przez niego opisywane. W Polsce powieść polityczna pojawiła się dopiero po I wojnie światowej i jej przykładem jest właśnie „Przedwiośnie” z roku 1924.

Wszystkie wydarzenia, które opisuje w „Przedwiośniu” Żeromski wywodzą się lub łączą się bezpośrednio z licznymi przemianami polityczno-społecznymi, jakie w tamtych czasach miały miejsce na świecie. Dzieciństwo głównego bohatera, Cezarego Baryki, zostało przerwane przez bolszewicką rewolucję w Baku. Chłonął on też komunistyczne ideały, popularne w tamtych czasach i stały się one potem fundamentami jego politycznych poglądów. Następnie Baryka wyjechał do Polski, która po pierwszej wojnie odzyskała niepodległość. Kwestie polityczne były dla niej znaczące, nie było bowiem jeszcze wiadomo, w jakim kierunku podąży kraj w próbie odbudowania się po nieszczęściach zaborów i wojny. Żeromski przedstawił różne postawy, jakie przyjmowali ludzie w temacie tego, w jaki sposób kraj powinien powstać na nowo.

Baryka zapoznawał się także z ludźmi różnych klas społecznych, w tym szlachty, która powoli znikała już z politycznego krajobrazu kraju. Żeromski opisał wiec też upadek dawnej polityki i systemów, które nie pasowały już do nowego świata i które musiały się przystosować lub zniknąć. W tamtych czasach przynależność do danej klasy była polityczna, co widoczne jest także w refleksjach Baryki na ten temat.

„Przedwiośnie” spełnia więc wymogi powieści politycznej – jego treść skupia się na zagadnieniach powiązanych przede wszystkim z polityką, jej ideami oraz przemianami, jakie wprowadzała ona w społeczeństwie. Cezary Baryka, główny bohater, przez całą powieść szuka też swojej politycznej drogi i kształtuje swój światopogląd.

Dodaj komentarz