Henryk Sienkiewicz to jeden z najbardziej znanych polskich twórców, który działał w epoce pozytywizmu. Jego najgłośniejsze dzieła to Trylogia pisana ku pokrzepieniu serc w trudnych czasach. Sienkiewicz stworzył jednak więcej powieści, a wśród nich popularnością cieszy się „Quo vadis”. Po raz pierwszy tekst został opublikowany w roku 1896 i początkowo wydawany był w odcinkach w warszawskiej „Gazecie Polskiej”. „Quo vadis” należy do gatunku powieści historycznych i jej fabuła osadzona jest w czasach starożytnych, podczas panowania Nerona, a jej akcja rozgrywa się w Rzymie. Sam tytuł nawiązuje do łacińskich słów, które święty Piotr wypowiedział do Chrystusa, a które brzmiały „Quo vadis, Domine?”, czyli w tłumaczeniu na język polski „dokąd idziesz, Panie?”. Dzieło opowiada głównie o losach pierwszych chrześcijan i o miłości Marka Winicjusza do Ligii.
Quo vadis – streszczenie krótkie
Akcja powieści ma miejsce w antycznym Rzymie za czasów panowania Nerona. Do miasta wraca patrycjusz Marek Winicjusz, który jest siostrzeńcem Petroniusza. Odwiedza go w jego domu i opowiada o tym, że zakochał się w pięknej Ligii Kallinie, która jest zakładniczką wojenną i przebywa w domu Plaucjuszów, pod opieką Pomponii Grecyny i Aulusa. Petroniusz postanawia pomóc siostrzeńcowi i namawia samego Nerona do odebrania dziewczyny z domu Plaucjuszów. Wraz z nią odszedł stamtąd jej wierny sługa, czyli Ursus. razem trafili do domu Akte, która dawniej była kochanką Nerona. Następnie odbyła się uczta, w trakcie której Ligia zasiadała obok Winicjusza. Ten, pijany, próbował pocałować dziewczynę. Ligia nie zgodziła się, by zostać jego nałożnicą. Ursus postanowił poprosić chrześcijan o pomoc w odbiciu dziewczyny, a uroda Ligii spowodowała zazdrość żony Nerona, Poppei.
Ursus i chrześcijanie porwali dziewczynę w drodze do domu Marka Winicjusza. W wyniku tego wydarzenia wściekły Winicjusz rozbił głowę swojego wiernego sługi. W międzyczasie zaczyna chorować mała córka Nerona, Augusta, a Ligia zostaje oskarżona o rzucenie na nią czaru. Eunice, zakochana w Petroniuszu niewolnica, sprowadza też Chilona. Jest to Grek, który ma pomóc w odnalezieniu porwanej Ligii.
Niestety mała Augusta umiera. Marek Winicjusz dowiaduje się od Chilona, że Ligia jest chrześcijanką. Chilon spotyka lekarza Glaukusa, którego rodzinę sprzedał handlarzom niewolników. Chilon i Marek wraz z gladiatorem Krotonem wybierają się do Ostrianum, gdzie ma głosić swoje nauki sam święty Piotr. Ich próba porwania Ligii nie udaje się – Kroton zostaje zabity przez Ursusa, ale na prośbę Ligii oszczędził życie Winicjusza. Ranny Marek znajduje się wśród chrześcijan, którzy się nim opiekują. W międzyczasie Ligia wyznaje Kryspusowi, że jest zakochana w Marku Winicjuszu. Została jednak przez niego potępiona i zdecydowała, że będzie trzymać się na dystans, dopóki Winicjusz nie nawróci się na chrześcijaństwo tak jak ona.
Winicjusz wdaje się w krótką relację z Chryzotemis, a Petroniusz romansuje z niewolnicą Eunice. Tygellinus zaczyna organizować ucztę na stawach Agryppy, by wkupić się w łaski Nerona. W jej trakcie Poppea próbowała uwieść Winicjusza, ale ten odrzucił jej względy. Następnie Winicjusz udał się do Ligii, a święty Piotr udzielił błogosławieństwa łączącej ich miłości. Winicjusz dołączył do orszaku Nerona, by opuścić miasto, ale w międzyczasie dotarły do niego nauki Pawła z Tarsu. Sam Neron z kolei wyraził życzenie, by ujrzeć płonący Rzym. Pożądający jego względów Tygellinus podpalił więc miasto. Miasto ogarnął pożar, który doprowadził do straszliwych zniszczeń. Winicjusz wrócił do Rzymu, by ratować Ligię, a święty Piotr udzielił mu chrztu. W międzyczasie Chilon oskarżył chrześcijan o podpalenie miasta. Zapoczątkowało to polowanie na nich i liczne aresztowania wyznawców Chrystusa. Ich ofiarą padła także Ligia. Winicjusz zaczął podejmować działania mające na celu uratowanie jej. Neron z kolei rozkazał zabić swojego syna, czyli Rufiusa. Rozpoczęły się także igrzyska, w trakcie której chrześcijanie byli mordowani, na przykład poprzez wypuszczanie ich na areny z lwami lub ukrzyżowanie. Przetrzymywana w więzieniu Ligia zaczęła poważnie chorować. Chilona dopadły wyrzuty sumienia – przyjął chrzest i został ukrzyżowany. Petroniusz dowiaduje się, że są głosy, że Pizon powinien zostać cezarem.
Nadchodzi ostatni dzień igrzysk, w trakcie którego na arenę zostaje wypuszczona Ligia, przywiązana do rogów tura. Ratuje ją Ursus, zabijając zwierzę. Publiczność wymaga dla nich łaski, na co Neron przystaje. W tym czasie święty Piotr próbował opuścić Rzym. Ukazał mu się jednak sam Jezus, który szedł na powtórne ukrzyżowanie. Apostoł wrócił więc do miasta i również został ukrzyżowany wraz z Pawłem.
W tym czasie w Rzymie miał miejsce spisek Pizona. Neron szalał, skazując ludzi ze swojego otoczenia na śmierć. Winicjusz i Ligia udali się na Sycylię, a Petroniusz wraz z Eunice popełnili samobójstwo. Przed śmiercią Petroniusz przeczytał jeszcze obraźliwy list o Neronie. Nowym cezarem został w Rzymie Galba. Neron został zamordowany przez jednego z wyzwoleńców. Nie potrafił bowiem popełnić samobójstwa.
Quo vadis – streszczenie szczegółowe
Początek relacji Ligii i Winicjusza
Akcja dzieła zaczyna się w momencie, w którym Petroniusz budzi się po wczorajszej wizycie u samego Nerona. Gdy próbował dojść do siebie, odwiedził go jego siostrzeniec, czyli Marek Winicjusz. Wrócił on niedawno z wyprawy do Azji Mniejszej. Nastąpiła krótka rozmowa o polityce, po której Winicjusz wyznał Petroniuszowi, że jest zakochany w Ligii Kallinie – przedstawicielce barbarzyńskiego plemienia Ligów, która przebywała w domu Plaucjuszy, pod opieką Pomponii Grecyny i Aulusa. Była ona wojenną zakładniczką. Winicjusz szukał u Petroniusza porady w sprawach uczuciowych. Miał on także sen, w którym przepowiedziano mu, że za sprawą miłości dokona się w nim przemiana. Petroniusz wiedział, że Plaucjuszowie traktowali dziewczynę raczej jak córkę niż jak niewolnicę. Pojawia się także informacja, że w Petroniuszu zakochała się jego niewolnica, zwana jako Eunice.
