Tango Sławomira Mrożka jako dramat współczesny

Autor: Marta Grandke

Jednym z najważniejszych polskich dramatów jest „Tango” autorstwa Sławomira Mrożka, które opublikowano po raz pierwszy w roku 1964. Autor opisał w nim losy pewnej rodziny, w której nastąpił odwrócony konflikt pokoleń. Główny bohater, Artur, uważa, że jego rodzice zniszczyli swoim buntem wszystkie obowiązujące w świecie zasady, którym on sam mógłby się sprzeciwiać. W związku z tym przyjął odwrotną postawę i domaga się przywrócenia reguł i powrotu do dawnych obyczajów i tradycji. Oprócz tego w dziele obecne są napięcia klasowe, spowodowane obecnością osoby spoza rodziny, czyli Edka. Dramaty dotykające Artura i jego rodziny są komentarzem Mrożka do ówczesnego społeczeństwa. Można więc powiedzieć, że autor stworzył dramat współczesny.

Mrożek w swoim dramacie zawarł wiele obserwacji dotyczących kondycji współczesnego mu człowieka i tego, w jaki sposób funkcjonowało społeczeństwo. Jego przedstawieniem jest więc rodzina Stomila i Eleonory, w której uwydatniają się wszystkie problemy dręczące współczesne społeczeństwo. Będzie to więc upadek obyczajów, odrzucenie tradycji, połączenie wolności z brakiem zasad i ograniczeń i zniknięcie hierarchii społecznej. W związku z tym w domu artystów i inteligencji pojawia się Edek, człowiek z nizin społecznych, który wdaje się w romans z Eleonorą i ostatecznie przejmuje władzę w domu, mordując wcześniej Artura. Edkowi pozwoliło na to odrzucenie wszelkich norm przez społeczeństwo, coraz bardziej rozciągające granicę tego, co wypada, co jest dobre, a co złe.

Oczami Artura Mrożek ukazuje więc współczesny świat toczony przez wiele chorób. Niewiele osób jest w nim w stanie utrzymać samodyscyplinę i samodzielnie trzymać się jakichkolwiek zasad moralnych. Przykładem tego w dramacie jest jedynie Artur, który walczy samotnie o to, by do jego domu wrócił porządek. Jednak jego doświadczenie pokazuje, że działanie jednostki to za mało, by cokolwiek zmienić. Artur próbuje zmusić rodzinę do tego, by zachowywała się inaczej, chce wziąć ślub z kuzynką i poszukuje wielkiej idei, którą mogliby się wszyscy kierować. Samodzielnie jednak nie ma szans przeciwstawić się moralnemu upadkowi, jaki toczy jego rodzinę od środka. Współczesny świat stworzony przez rewolucję społeczną jest silniejszy od niego.

Mrożek wskazał także na to, jak łatwo ludzie ulegają systemom totalitarnym, które w XX wieku były obecne w Europie. Uosobieniem tego jest prostacki, brutalny Edek, który zdobywa władzę w wyniku morderstwa i zaczyna bezwzględnie rządzić losami rodziny. Domownicy jednak nie reagują na jego poczynania i nie sprzeciwiają mu się. Nie przejmują się także zabitym Arturem. Autor w ten sposób pokazuje słabość współczesnych mu elit i inteligencji, które nie są w stanie zapobiec upadkowi, jaki czeka całe społeczeństwo.

Świat z „Tanga” to świat współczesny ukazany na przykładzie jednej rodziny. Mrożek w swoim dramacie wskazał na problemy, z jakimi zmagało się społeczeństwo i zwrócił uwagę na to, jak niewiele trzeba, by po władzę sięgnęli ludzie silni i brutalni.

Dodaj komentarz